Trong hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, xóm Mồ Côi ở làng Trường Lệ – nay là khối phố Trường Lệ phường Cẩm Châu thành phố Hội An là căn cứ cách mạng vững chắc; cán bộ nhân dân nơi đây một lòng một dạ trung thành với Đảng, bất khuất với kẻ thù, che dấu cán bộ nằm vùng cùng quân dân Hội An làm nên nhiều chiến công
Bác Nguyễn Tỵ – chiến sĩ giao liên của xóm Mồ Côi kiên trung năm xưa, nay tuổi đã gần 90, chân yếu, mắt mờ nhưng ký ức đẹp đẽ về thời kỳ trai trẻ, lý tưởng cách mạng mãi cuộn chảy không thôi trong lòng.
Chiến tranh kết thúc, bác Tỵ là thương binh loại 3, được Nhà nước trao tặng Huân chương kháng chiến hạng nhì, bằng có công cách mạng cùng nhiều bằng khen, giấy khen khác. Đó chính là những phần thưởng xứng đáng mà Đảng, Nhà nước ghi nhận từ những công lao đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của bác Tỵ. Khi còn sức khỏe bác biến những hầm bí mật thành ao hồ nuôi tôm cá và cùng con cháu tăng gia sản xuất xây dựng xóm Mồ Côi ngày càng khởi sắc.
Qua 41 năm xây dựng, tôn tạo, đến nay đường sá vào xóm, hệ thống kênh mương thủy lợi được bê tông hóa, 100 % nhà ở được kiên cố, ngói hóa, cuộc sống đi lên trong yên bình, xanh tươi, đầm ấm.
Bác Nguyễn Tỵ – chiến sĩ giao liên của xóm Mồ Côi kiên trung năm xưa- Ảnh: Hoàng Ngân
Mới đây, bác Ty đã tự nguyện hiến đất (nơi mà trước đây từng là hầm bí mật nuôi dấu cán bộ cách mạng) làm khuôn viên di tích lịch sử của địa phương theo nguyện vọng của cán bộ, nhân dân Cẩm Châu và của chính lòng mình. Rồi Bác lại tích góp từ tiền lương chế độ chính sách hàng tháng chục triệu đồng mua thêm đất, thuê nhân công san ủi mặt bằng, trồng cây xanh trên khuôn viên này.
Bác Tỵ là một trong những nhân tố suốt cả cuộc đời học và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí chí Minh bằng những hành động cụ thể. Đã ở độ tuổi “ chuối chín cây “ song những cái chưa làm được cho thế hệ sau luôn đau đáu trong lòng và bác mong muốn sớm có cái bia lịch sử ở đây để sau này con cháu đến đây tưởng niệm, tìm hiểu lịch sử đấu tranh của cha ông .
Từ lâu xóm Mồ Côi đã trở thành địa chỉ đỏ, địa danh để con cháu địa phương đến tham quan tìm hiểu lịch sử quê nhà, nghe bác Tỵ kể về truyền thống đấu tranh cách mạng của chiến hào năm xưa.
Xóm Mồ Côi- Ảnh: Hoàng Ngân
Chị Lê Thị Xuân ở khối phố Trường Lệ cho biết: “ Thế hệ chúng tôi hiểu biết về lịch sử của quê hương qua lời kể của bác Tỵ nó đi vào lòng và lắng đọng lại sâu sắc. Lão làng rồi mà bác lại có nhiều việc làm thầm lặng không chỉ tôi mà tất cả mọi người ở đây đều ngưỡng mộ”
Còn chủ tịch UBND phường Cẩm Châu – Lương Sơn chia sẻ những cảm nhận của mình từ tấm lòng của cách mạng lão thành: Khi còn tham gia phong trào Đoàn thanh niên, có dịp chúng tôi đã về Xóm Mồ Côi – cái nôi cách mạng được nghe bác Tỵ kể chúng tôi biết rằng nơi đây đã từng ghi dấu ấn về phong trào đấu tranh của các đồng chí cách mạng.Trong thời bình để xây dựng bia di tích tại đây bác đã cống hiến 30 mét vuông đất. Những việc làm của bác Tỵ càng để cho tuổi trẻ chúng tôi phấn đấu làm thế nào đó để xứng đáng với sự hy sinh của cha ông trên mảnh đất này.
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh bằng việc làm, nghĩa cử đậm tính nhân văn sâu sắc của lão thành cách mạng Nguyễn Tỵ ở xóm Mồ Côi khối phố Trường Lệ phường Cẩm Châu (Hội An) thật đáng trân trọng, ghi nhận và để chúng ta suy nghĩ, học tập, làm theo.
Hoàng Ngân