Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An vừa tổng kết hoạt động năm 2018.
Ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND thành phố chủ trì hội nghị- Ảnh: Quốc Hải
Theo báo cáo của Ban thư ký, năm 2018 vừa qua, lĩnh vực quản lý nhà nước về môi trường được quan tâm; công tác tuyên truyền, kiểm tra, hướng dẫn việc chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường được thực hiện thường xuyên. Các hoạt động khoa học công nghệ được quan tâm thực hiện. Nhiều đề tài đã được nghiệm thu, công nhận kết quả nghiên cứu như: Điều tra thành phần loài, vùng phân bố, kích thước quần thể, hiện trạng khai thác và xây dựng giải pháp bảo vệ giống Tra Tai tượng và Bàn mai tại KBTB Cù Lao Chàm. Cùng với đó, một phần nội dung của đề tài “Đánh giá tiềm năng, đề xuất giải pháp quản lý và khai thác bền vững một số loài thực vật trong món ăn rau rừng và dùng làm “lá uống” tại Cù Lao Chàm” cũng đã được triển khai.
Năm qua, Ban quản lý Khu sinh quyển đã tổ chức phân tích, tổng hợp kết quả sản lượng, năng suất và doanh thu từ các nhóm ngành nghề khai thác hải sản trong Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm định kỳ. Giám sát hệ sinh thái rạn san hô theo phương pháp Reefcheck. Kết quả, độ phủ các rạn san hô tại những khu vực giám sát vẫn duy trì khá tốt. Tuy nhiên, các loài cá chỉ thị và động vật đáy trong danh mục loài cần giám sát ít phát hiện. Điều này cho thấy áp lực khai thác các loài cá rạn và động vật đáy vẫn chưa giảm. Qua công tác giám sát hệ sinh thái thảm cỏ biển cho thấy, độ phủ tại các điểm giám sát phát triển khá đồng đều so với năm 2017.
Ban quản lý Khu sinh quyển cũng đã tổ chức Hội thảo công bố kết quả nghiên cứu về thành phần loài thực vật bậc cao tại đảo Hòn Lao đến các cơ quan, ban ngành liên quan tại Cù Lao Chàm, đồng thời thảo luận, trao đổi các vấn đề về công tác quản lý và giám sát rừng đặc dụng Cù Lao Chàm để có những giải pháp bảo vệ tốt hơn trong thời gian tới.
Một số hoạt động đáng ghi nhận là phối hợp với Tổng cục thủy sản (Bộ NN&PTNT) và Tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) tổ chức Hội thảo “Bảo tồn biển gắn liền với ngăn chặn khai thác thủy sản trái phép; tham mưu UBND thành phố phối hợp với UBND tỉnh tổ chức Hội thảo cấp tỉnh về “Bảo tồn và phát triển bền vững Cù Lao Chàm”.
Ngoài ra, Ban quản lý Khu sinh quyển phối hợp với Trung tâm bảo tồn đa dạng sinh học Nước Việt Xanh triển khai 2 đề án “Điều tra thành phần loài, xây dựng cơ sở dữ liệu khu hệ Thú” và “Cấu trúc rừng và điều tra bổ sung thành phần loài thực vật bậc cao trên cạn tại Cù Lao Chàm”. Đặc biệt, đã tiếp tục thực hiện các nội dung của đề tài phục hồi và bảo vệ quẩn thể rùa biển tại Cù Lao Chàm, Trong năm đã tổ chức chuyển vị 2 đợt với 500 trứng rùa biển từ Vườn quốc gia Côn Đảo về ấp và thả tại Cù Lao Chàm với tỉ lệ nở trên 90%. Cùng với đó còn tổ chức khóa tập huấn với chủ đề “Rùa biển tầm quan trọng, nguy cơ và thách thức cũng như kỹ thuật cứu hộ động vật – thú biển”.
Bên cạnh việc triển khai công tác kỷ niệm 10 năm Khu sinh quyển, các hoạt động tuần tra, kiểm soát, đánh giá; chương trình phát triển sinh kế bền vững, xây dựng nhãn sinh thái và truyền thông về Khu sinh quyển cho học sinh cũng đã đạt nhiều kết quả thiết thực. Tuy nhiên, Khu sinh quyển hiện đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức.
Cần xây dựng quy hoạch quản lý, sử dụng bền vững tài nguyên trong Khu sinh quyển- Ảnh: Quốc Hải
Ông Phạm Văn Hiệp – Thường trực Ban Thư ký Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An, cho biết: “Công tác bảo tồn và phát triển vẫn chưa hài hòa, các dự án đầu tư xây dựng trong phạm vi Khu sinh quyển đã ảnh hưởng không nhỏ đến nỗ lực bảo tồn và gìn giữ tài nguyên thiên nhiên cũng như các tiêu chí được UNESCO công nhận. Tốc độ phát triển du lịch tại vùng lõi và vùng đệm (khu vực Cẩm Thanh) gia tăng nhanh chóng. Công tác quản lý vẫn chưa bắt kịp thực tiễn và nhu cầu phát triển đã tạo ra áp lực rất lớn đối với tài nguyên của Khu sinh quyển. Chồng chéo trong việc cấp phép khai thác thủy sản đối với nghề lặn của các huyện ven biển tỉnh Quảng Nam, ảnh hưởng đến tình trạng vi phạm quy chế quản lý khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm – vùng lõi của Khu sinh quyển,…”
Chính vì thế, ngay từ đầu năm 2019, Ban quản lý Khu sinh quyển đã thực hiện chương trình truyền thông rộng khắp về giá trị, các chiến lược bảo tồn và phát huy các giá trị của Khu sinh quyển, đặc biệt chú trọng sự kiện kỷ niệm 10 năm ngày UNESCO công nhận Cù Lao Chàm – Hội An đạt danh hiệu khu dự trữ sinh quyển thế giới (26/5/2009-26/5/2019).
Tiếp tục xây dựng Chương trình nhãn hiệu sinh thái Khu sinh quyển trên cơ sở Bộ tiêu chí và Quy chế do Ban quản lý Khu sinh quyển ban hành qua hình thức dán logo Khu sinh quyển cho các sản phẩm, dịch vụ đảm bảo các tiêu chí về thân thiện với môi trường, nâng cao chất lượng, tăng giá trị thương hiệu Khu sinh quyển, thu hút sự tham gia của lực lượng doanh nghiệp trong hoạt động Khu sinh quyển, đồng thời phát triển kinh tế chất lượng trên nền tảng bảo tồn. Triển khai thực hiện Dự án lồng ghép mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học vào mục tiêu quy hoạch phát triển kinh tế xã hội trong Khu Dự trữ sinh quyển Việt Nam; trong đó, tập trung các hoạt động hỗ trợ sinh kế cho các cộng đồng trong Khu sinh quyển, xây dựng các mô hình Du lịch thân thiện với môi trường để từng bước hướng đến mô hình Du lịch sinh thái tại Cù Lao Chàm và các vùng khác của Khu sinh quyển.
Ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND thành phố, Trưởng Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An cho rằng, để tiếp tục quản lý và phát huy những giá trị của Khu sinh quyển trong dịp kỷ niệm 10 năm được công nhận, các cấp, các ngành và cộng đồng phải phát huy hợp nữa tinh thần phối hợp, chung tay triển khai các chương trình hành động mà Ban quản lý đã đề ra. “Một nhiệm vụ quan trọng là phải xúc tiến việc xây dựng Quy hoạch, Kế hoạch quản lý, sử dụng bền vững tài nguyên trong Khu sinh quyển làm căn cứ khoa học và pháp lý để xem xét, quyết định cho việc đầu tư của các dự án có sử dụng tài nguyên của Khu sinh quyển” – Ông Nguyễn Thế Hùng, nói.
Quốc Hải