Như Đài chúng tôi đã phản ánh, nhằm khắc phục tình trạng gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư của các cơ sở sản xuất TTCN và góp phần phát triển ngành công nghiệp sạch phù hợp với định hướng xây dựng Hội An trở thành thành phố sinh thái – văn hóa và du lịch, lãnh đạo thành phố đã quy hoạch và có kế hoạch bố trí cụm công nghiệp Thanh Hà thành nơi sản xuất công nghiệp tập trung. Phương án di dời sản xuất công nghiệp tập trung tại cụm công nghiệp Thanh Hà được thiết lập từ năm 2014 và bắt đầu triển khai từ năm 2016. Đây là dự án được Tỉnh và Trung ương xác định là công trình đầu tư trung hạn thuộc nhóm B, được bố trí vốn theo 2 giai đoạn: giai đoạn 1 từ 2016 – 2017, giai đoạn 2 từ 2018 – 2020. Giai đoạn 1 đã hoàn thành về hạ tầng cơ bản (san nền, giao thông, cấp nước, điện) và đang tiếp tục được đầu tư giai đoạn 2. Hiện nay, đã có 12 doanh nghiệp đầu tư, trong đó có 7 cơ sở nằm trong khu dân cư di dời vào, tỷ lệ lấp đầy hơn 70%. Tổng diện tích đất sản xuất đã bố trí thuộc giai đoạn 1 là 57.603 m2, diện tích chưa bố trí của 2 giai đoạn là 147.353 m2. Ông Trần Trung Xê – Giám đốc Công ty TNHH Thiên Phong, cho biết: “Được sự giúp đỡ của thành phố, Công ty được lên cụm công nghiệp này vào năm 2013. Từ đó đến nay, Công ty hoạt động mọi thứ rất tốt. Về vấn đề an toàn, vệ sinh môi trường cũng như những khó khăn trước đây mà Công ty đã gặp ở bên quê Cẩm Nam thì lên đây rất là tốt đẹp”.
Tiếp tục xây dựng hạ tầng thiết yếu cụm công nghiệp Thanh Hà để di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường- Ảnh: Đỗ Huấn
Căn cứ kết quả khảo sát, từ năm 2017 đến 2020 thành phố sẽ tập trung giải quyết khoảng 50 cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường – là những cơ sở có phạm vi gây ô nhiễm rộng (về bụi, tiếng ồn, mùi độc hại…) trên các tuyến đường trọng yếu hoặc ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị hoặc nằm trong các khu dân cư trung tâm thành phố, chủ yếu là cơ sở chế biến gỗ, sản xuất giường, bàn ghế, tủ; cắt đá granit, sản xuất cơ khí…
Từ đầu năm đến nay, thành phố đã có nhiều nỗ lực, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thu hút đầu tư tại cụm công nghiệp Thanh Hà. Đến nay, công trình điện chiếu sáng đường dẫn vào cụm công nghiệp đã thi công hoàn thành, các hạng mục san nền và tường chắn đất đang được triển khai thi công nhằm tạo mặt bằng bố trí cho các doanh nghiệp và phục vụ việc di dời các cơ sở sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư tập trung về cụm. UBND thành phố đã tích cực tranh thủ sự hỗ trợ của cấp trên và tạo nguồn để bố trí vốn đầu tư, sớm hoàn thành các hạ tầng thiết yếu phục vụ cho việc di dời nhưng nhu cầu vốn bố trí khá lớn, vượt ngoài tầm và lực của thành phố trong điều kiện khó khăn như hiện nay. “Để di dời được các cơ sở này vào thì những điều kiện hạ tầng thiết yếu, đặc biệt là đường giao thông, thoát nước và hệ thống xử lý nước thải, hệ thống cây xanh rất cần đầu tư một cách cơ bản. Hiện nay thì nguồn lực thành phố cũng đang cố gắng tranh thủ từ cấp trên, từ Tỉnh, từ chương trình đầu tư các cụm CN, TTCN của Trung ương để đầu tư. Bởi vì nguồn vốn dành cho hạ tầng giai đoạn 2 là tương đối lớn, vượt quá khả năng của thành phố”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thế Hùng nói.
Cơ sở chế biến gỗ đang tổ chức sản xuất tại cụm công nghiệp tập trung- Ảnh: Đỗ Huấn
Được biết, trong giai đoạn 2 của phương án được tách thành 2 dự án. Dự án san nền, tường chắn đất có tổng vốn đầu tư là 17 tỷ đồng, đã được Tỉnh bố trí 12,2 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của thành phố (chiếm tỷ lệ 30%). Dự án tiếp theo là dự án làm đường giao thông và hệ thống xử lý nước thải cho cụm công nghiệp và cả khu đô thị dịch vụ Thanh Hà có tổng vốn đầu tư khoảng 81 tỷ đồng (trong đó riêng hệ thống giao thông là 20 tỷ đồng). Mặc dù gặp nhiều khó khăn về thu ngân sách và nhu cầu vốn đầu tư xây dựng cho các công trình trọng điểm, tạo đột phá phát triển cho thành phố nhưng UBND thành phố cũng đã bố trí hơn 3 tỷ đồng cùng với Tỉnh đầu tư khởi động giai đoạn 2 của dự án nhằm khẩn trương và kịp thời triển khai kế hoạch di dời. Bà Nguyễn Thị Vân – Trưởng Phòng Kinh tế thành phố trao đổi: “Về quan điểm của chúng tôi là không chờ đến khi hoàn thiện hạ tầng. Do đó chúng ta làm 3 việc cùng một lúc. Thứ nhất là lập phương án và phê duyệt. Thứ hai, sau khi được phê duyệt chúng ta khởi động việc vận động tuyên truyền, triển khai và tập huấn. Tập huấn cả 2, tập huấn cả những đơn vị khi vào cụm công nghiệp và tập huấn những cơ sở hiện nay còn lại, không di dời vào cụm công nghiệp. Thứ ba là thực hiện song song việc đầu tư cơ sở hạ tầng. Khi đầu tư cơ sở hạ tầng ổn định, tôi đề nghị thành phố giao cho Ban quản lý sẽ tham mưu vấn đề bố trí trong 50 hộ, ai đi trước, ai đi sau, khu vực nào, lúc đó sẽ có sơ đồ bố trí cụ thể”.
UBND thành phố sẽ thành lập Hội đồng xét duyệt đối với từng cơ sở để đảm bảo tính chính xác và công bằng trong quá trình triển khai thực hiện phương án di dời. Chi phí hỗ trợ (vận chuyển, di dời máy móc – thiết bị, nguyên vật liệu, lệ phí hỗ trợ xây dựng nhà xưởng…) cũng sẽ được thanh toán theo thực tế của từng cơ sở. Bên cạnh đó, thành phố còn thực hiện chính sách hỗ trợ cho thuê đất không quá 20 năm, miễn tiền thuê đất 3 năm từ khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư, hỗ trợ lãi suất vay vốn đầu tư trong 2 năm đầu sau di dời… Trên cơ sở rà soát về nhu cầu, quy mô, nhóm ngành sản xuất của từng cơ sở, thành phố sẽ bố trí địa điểm hợp lý, diện tích từ 800 m2 đến 2000 m2 cho mỗi cơ sở sản xuất.
Trong giai đoạn đầu, hệ thống xử lý nước thải chung cho cụm công nghiệp chưa được đầu tư, Phòng Kinh tế thành phố có trách nhiệm phối hợp với các xã phường rà soát di dời các cơ sở ít gây ô nhiễm môi trường vào cụm công nghiệp trước. Các cơ sở di dời phải có đầy đủ phương án xử lý nước thải và đảm bảo môi trường trước khi đầu tư xây dựng nhà xưởng. Tất cả các cơ sở di dời (kể cả các cơ sở đã bố trí đất trong giai đoạn 1 trước đây) phải cam kết dừng sản xuất trong khu dân cư sau khi đầu tư xây dựng nhà xưởng tại cụm công nghiệp Thanh Hà.
Đỗ Huấn