Kể từ sau phát động thực hiện chương trình “Xây dựng Hội An – thành phố du lịch không khói thuốc lá” giai đoạn 2011 – 2015 (tháng 8.2011) đến nay, Ban điều hành đã có nhiều nỗ lực tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền, vận động cán bộ, nhân dân thực hiện chương trình. Các hội nghị triển khai mô hình cụ thể theo phối hợp chỉ đạo của Văn phòng Tổ chức y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, Văn phòng chương trình phòng chống tác hại thuốc lá – Bộ y tế (VINACOSH) và Trung tâm hỗ trợ nghiên cứu phát triển cộng đồng (CDS) được tổ chức đồng loạt nhằm trang bị kỹ năng, kinh nghiệm cho đội ngũ quản lý, thực thi chính sách và xác định hướng đi thích hợp. Đặc biệt, công tác tuyên truyền cho chương trình bằng các hình thức trực quan, hoạt động phát thanh, cổ động, sinh hoạt của các hội, đoàn thể… được tăng cường đáng kể.
Diễu hành xích lô hưởng ứng “Xây dựng Hội An – TP du lịch không khói thuốc lá”- Ảnh: Đỗ Huấn
Ông Trần Hoà – Trưởng Phòng y tế, Phó ban trực Ban điều hành chương trình cho biết, từ ngày phát động đến nay Ban điều hành đã phát hành hơn 500 bảng cấm hút thuốc lá để gắn tại các cơ quan, đơn vị và hơn 3000 tờ rơi tuyên truyền thực hiện chương trình. Ban điều hành cũng đã cho lắp đặt gần cả trăm pa-nô điện tử cuộn, pa nô cỡ lớn và tấm phướn (trên khung sắt) tại các ngã tư chính trong thành phố. Còn tại các điểm tham quan, di tích và nơi công cộng đã đặt được nhiều bảng cấm hút thuốc lá (có chân đứng) và treo tường. Ông Hoà nói: “Đáng chú ý là nhiều hình thức tuyên truyền sáng tạo, phát huy thế mạnh của các binh chủng thông tin mang lại hiệu quả cho nhân dân và du khách trong và ngoài nước đã được thực hiện. Chẳng hạn như Trung tâm VHTT Hội An đã đưa logo “Hội An – TP du lịch không khói thuốc lá” vào tập gấp của Văn phòng Hướng dẫn tham quan bằng 3 ngôn ngữ Việt, Anh, Pháp; đưa lên website của đơn vị, đặt ở trang chủ có giao diện dễ nhận biết với 4 ngôn ngữ là Việt, Anh, Pháp, Nhật; phát hành hơn 200.000 tờ rơi các loại và in hơn 100 chiếc áo thun với thông điệp “Thành phố du lịch Hội An không khói thuốc lá” trang bị cho đội xích lô để kêu gọi sự hưởng ứng của du khách trong và ngoài nước”. Ông Trần Đình Châu – PGĐ Trung tâm VHTT thành phố cho biết thêm: “Cùng với việc tuyên truyền bằng hình thức cổ động, phát thanh thường xuyên, liên tục nhân các sự kiện, hoạt động văn hoá nghệ thuật, thể dục thể thao mà đơn vị đảm trách, Trung tâm còn đặt lời hô hát bài chòi có nội dung phòng chống thuốc lá cho một số con bài đưa vào hô diễn tại điểm trò chơi bài chòi trong phố cổ”.
Bên cạnh công tác tuyên truyền, hoạt động đánh giá, báo cáo, giám sát chương trình và sơ kết đánh giá tiến độ thực hiện chương trình cũng được quan tâm nhưng nhìn tổng thể kết quả đạt được trong quá trình thực hiện chương trình “Xây dựng Hội An – thành phố du lịch không khói thuốc lá” đến nay còn “khiêm tốn”, sức lan toả và tác động đối với cộng đồng có giới hạn.
Ban điều hành thực hiện chương trình “Xây dựng Hội An – thành phố du lịch không khói thuốc lá” đánh giá, có một số địa phương, đơn vị thực hiện khá nghiêm túc các quy định về phòng chống tác hại của thuốc lá, chủ động xây dựng nội quy, kế hoạch thực hiện. Một số đơn vị đã kết hợp lồng ghép nội dung xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc lá vào tiêu chí thi đua hằng năm xét công nhận cơ quan, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoá. Tuy nhiên, việc hút thuốc lá đã trở thành thói quen, việc phát động xây dựng mô hình không khói thuốc tại thành phố đạt hiệu quả chưa được như mong muốn, sự chuyển biến còn chậm.
Thời gian tới Ban điều hành chương trình tiếp tục tăng cường các giải pháp cụ thể, hữu hiệu hơn kết hợp với việc thi hành Luật phòng chống tác hại của thuốc lá (có hiệu lực thi hành từ 1.5.2013); mở rộng phạm vi đối tượng thực hiện; giám sát, kiểm tra các mô hình điểm xây cơ quan, đơn vị, công sở, doanh nghiệp “không khói thuốc lá” để đúc rút kinh nghiệm, tiếp tục nhân rộng; xây dựng quy định chế tài với những đối tượng và trường hợp vi phạm để giảm dần và tiến tới không có khói thuốc lá theo định hướng xây dựng Hội An – thành phố sinh thái.
Đỗ Huấn