Người lao động Hội An ồ ạt rút BHXH một lần

Liên tiếp gần 2 năm, đại dịch Covid-19 đã làm kinh tế thành phố Hội An bị ảnh hưởng nặng nề, nhất là ngành kinh tế chủ lực du lịch – dịch vụ và thương mại bị giảm sút nghiêm trọng, gần như kiệt quệ. Do vậy, nhiều doanh nghiệp buộc đóng cửa, ngừng hoạt động và lao động nghỉ việc, mất việc nên đã lựa chọn rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần.

Trong 6 tháng đầu năm 2021: gần 2.800 người rút BHXH một lần, tăng gần 80,2% so với năm 2020. Ảnh: Mỹ Lệ

Lợi ích trước mắt

Có mặt tại bộ phận tiếp nhận và hoàn trả hồ sơ thủ tục hành chính của BHXH TP. Hội An để làm thủ tục nhận BHXH một lần, anh Trịnh Thanh Bình (phường Cửa Đại, Hội An) cho biết, trước đây anh là nhân viên làm việc cho một khách sạn ở Hội An, và đã tham gia đóng BHXH được 17 năm 3 tháng. Tuy nhiên, do ảnh hưởng liên tiếp các đợt dịch nên công ty đã chấm dứt hợp đồng lao động đối với anh. Vì vậy, anh Bình đành phải rút BHXH một lần để trang trải cuộc sống trong thời gian khó khăn này.

 “Vì tình hình dịch này kéo dài quá. Công ty đã không còn đóng bảo hiểm cho mình nữa và đã thanh lý hợp đồng rồi. Mình chừ 43 tuổi, thời gian để chờ hưởng chế độ hưu trí theo quy định là quá lâu.” – Anh Bình chia sẻ.

Còn với anh Phan Trần Tấn Ba (phường Tân An, Hội An) năm nay 47 tuổi cũng mất việc làm do ảnh hưởng dịch bệnh nên đã quyết định rút BHXH một lần trong thời điểm này.

Anh Ba nói “Chúng tôi cũng chờ gói hỗ trợ của Chính phủ nhưng không được nhận vì không thuộc quy định. Hơn nữa, giờ tuổi để nghỉ hưu lại nâng lên, tìm việc làm hiện nay rất khó và thời gian chờ đợi lâu nên tôi phải rút BHXH một lần.”

Theo thống kê của BHXH TP. Hội An, từ năm 2020 đến nay, số người lao động trên địa bàn thành phố nghỉ việc và hưởng BHXH một lần đang có xu hướng gia tăng. Đặc biệt, trong 6 tháng đầu năm nay, đã có 2.793 người lao động rút BHXH một lần, tăng gần 80,2% so với năm 2020. Ngành BHXH đã chi trả hơn 117 tỷ đồng cho người lao động rút BHXH một lần.

Việc người lao động nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc tự mình rời khỏi mạng lưới an sinh xã hội là thực trạng đáng lo ngại, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động, mà còn ảnh hưởng đến tình hình kinh tế – xã hội cũng như việc bảo đảm an sinh xã hội cho Nhân dân của Đảng và Nhà nước.

Nhận BHXH một lần, người lao động thiệt thòi về quyền lợi khám chữa bệnh BHYT. Ảnh Mỹ Lệ (hình chụp trước thời điểm giãn cách)

Chia sẻ nguyên nhân của tình trạng trên, ông Nguyễn Hồng Quang – Phó Giám đốc BHXH TP. Hội An cho biết, do tác động quá lớn và kéo dài của dịch bệnh Covid-19, khiến doanh nghiệp tại Hội An gặp khó khăn dẫn đến nhiều lao động phải ngừng việc, nghỉ việc. Như vậy, người lao động đã nghỉ việc đủ 12 tháng nên làm thủ tục đề nghị hưởng BHXH một lần với mong muốn có một khoản tiền để trang trải cuộc sống hiện tại. Đây chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến số người thanh toán BHXH 01 lần tăng nhanh.

Thiệt thòi về sau

Theo BHXH TP. Hội An, việc nhận BHXH một lần chỉ mang lại cho người lao động lợi ích trước mắt nhưng người lao động có nguy cơ sẽ đánh mất nhiều quyền lợi lâu dài của bản thân.

 Đơn cử, theo quy định, tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của người lao động. Trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%, tổng mức đóng vào quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương. Nếu người lao động hưởng BHXH một lần thì mức hưởng mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, người lao động sẽ mất đi khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014.

Do tác động dịch bệnh Covid-19, người lao động rút BHXH một lần để trang trải cuộc sống. Ảnh: Mỹ Lệ

Mặt khác, khi nhận BHXH một lần, người lao động sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu, không có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng để bảo đảm cho cuộc sống khi về già. Ngoài ra, người lao động còn bị hệ lụy thiệt thòi khác như: Không được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người; thân nhân của người lao động không được hưởng chế độ tử tuất khi không may người lao động qua đời…

Với những khó khăn trước mắt (do mất việc làm, giảm sút thu nhập gây nên) người lao động có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH, để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện (mọi người tham gia BHXH tự nguyện đều được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí, với các mức hỗ trợ 10%-25%-30% theo mức đóng, tính trên chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn với 3 nhóm đối tượng khác nhau).

Như vậy, người lao động cần cân nhắc khi lựa chọn BHXH một lần, không nên vì lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ BHYT để chăm sóc sức khỏe khi về già.

Mỹ Lệ