Việc tái diễn tình trạng không mua vé, hay “trốn vé” tham quan khu phố cổ Hội An đang đòi hỏi phải có giải pháp kịp thời và hợp lý.
Có mặt tại một quầy bán vé tham quan phố cổ Hội An vào chiều cuối tuần. Du khách đông đầy cả tuyến đường, nhân viên bán vé và kiểm soát vé làm việc liên tục với các nhóm du khách đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Mới quay lưng đã tiếp đến đoàn khách khác, cứ thế, chiều và tối cuối tuần nào cũng thật sự vất vả với họ.
Ông Nguyễn Phương Đông – Trưởng Văn phòng Hướng dẫn tham quan (Trung tâm VH-TT Hội An) cho biết, chỉ tính đến tháng 9/2017, Trung tâm Văn hóa – Thể thao phối hợp với đội Kiểm tra quy tắc thành phố đã xử lý và lập biên bản 13 trường hợp vi phạm quy chế tham quan khu phố cổ; xử lý, nhắc nhở nhiều hướng dẫn viên mua vé không đảm bảo số lượng, xử lý vé hết hạn hoặc các trường hợp sử dụng vé quay vòng trong ngày. Qua đó đã buộc hướng dẫn viên mua bổ sung 339 vé nước ngoài và 1.027 vé dành cho du khách trong nước.
“Một số hướng dẫn viễn dẫn đoàn khách và cũng có trường hợp du khách cố tình trốn vé bằng nhiều cách khách nhau. Thậm chí một vài hướng dẫn viên còn có biểu hiện chống đối. Trung tâm đã lắp đặt hệ thống Camera tại các quầy vé, góp phần phát hiện kịp thời các trường hợp.” – Ông Nguyễn Phương Đông nói.
Du khách mỗi đêm tại phố cổ rất đông nhưng tỷ lệ mua vé tham quan thấp- Ảnh: Quốc Hải
Thưc tế, tình trạng “trốn vé” tham quan khu phố cổ đã và đang diễn ra nhiều năm và thường xuyên. Chỉ trong năm 2016 đã có 725 lượt hướng dẫn viên người ngoài địa phương không thực hiện việc mua vé tham quan khu phố cổ Hội An với số lượng lên đến 20.300 vé, trị giá hơn 2 tỷ đồng, trong đó có 13.800 lượt khách nội địa. Đội Kiểm tra Liên ngành Thương mại – Dịch vụ – Du lịch thành phố đã lập biên bản xử phạt 19 hướng dẫn viên vi phạm trên lĩnh vực này.
Qua giám sát, ông Nguyễn Văn Vinh – Phó Chủ tịch HĐND thành phố đặt vấn đề:“Theo báo cáo của Uỷ ban thành phố về số lượng du khách có thể thấy, cứ 7 người đến Hội An thì chỉ có 3 người mua vé tham quan, 4 người còn lại không mua vé. Vì sao thế ?”
Dù lực lượng kiểm soát vé đã được bổ sung, quầy vé cũng đã được đặt thêm ở một vài vị trí nhưng theo giải thích ban đầu từ Văn phòng Hướng dẫn Tham quan Hội An thì ban ngày nhân viên dễ kiểm tra, giám sát, còn ban đêm thì “thật sự khó”.
Tại phố cổ Hội An, mỗi đêm có hơn cả 1.000 du khách nhưng số vé tham quan bán ra nhiều nhất cũng chỉ từ 100 đến 200 vé. Để đi vào phố cổ hiện có rất nhiều ngã đường, nhân viên kiểm soát vé chỉ có thể kiểm tra khách đi theo đoàn, theo chương trình tour. Trong khi đó, nhiều đơn vị lữ hành hoặc hướng dẫn viên tổ chức cho khách đi tự do, theo nhóm hoặc tách nhóm lẻ để tránh kiểm soát viên.
Qua đối chiếu với số liệu mà Tổng cục Du lịch vừa công bố, cứ 7,68 khách du lịch quốc tế đến Việt Nam thì có 1 khách đến với đô thị cổ Hội An. Tuy nhiên, trong 9 tháng của năm nay, đáng lo là hơn 80% khách nội địa đến Hội An nhưng không tham quan.
Du khách mua vé tham quan góp phần trùng tu phố cổ- Ảnh: Quốc Hải
Cụ thể, trong hơn 1 triệu khách trong nước, chỉ hơn 400.000 lượt tham quan; trong tổng số hơn 2 triệu lượt khách đến Hội An, chỉ có hơn 1 triệu 100.000 lượt khách tham quan và cũng chỉ 59% du khách tham quan tham gia lưu trú. Thống kê trên cho thấy, du khách không tham quan thì hẳn nhiên là không mua vé tham quan. Tuy nhiên, mật độ du khách trong nước hằng đêm tại phố cổ cho thấy con số thống kê này là chưa sát thực.
Ông Nguyễn Văn Sơn – Phó Chủ tịch UBND thành phố còn cho biết, tình trạng chia nhỏ khách đoàn của các đơn vị lữ hành khi thực hiện chương trình tour đối với du khách trong nước còn đáng lo ngại hơn. “Hiện , gần 80% khách tham quan Việt Nam không mua vé. Cứ tới Hội An, đỗ xe bên ngoài rồi chia nhỏ, chia nhỏ nhóm khách ra đi vô phố cổ, không có mua vé nào hết. Hội An sẽ quyết tâm khắc phục.” – Ông Sơn nói.
Tháng 5/2017, Hội An đã “Chào đón vị khách thứ 10 triệu mua vé tham quan phố cổ Hội An” nhằm tri ân những du khách đã đến với Hội An và mua vé tham quan suốt 22 năm qua, kể từ khi Hội An bắt đầu bán vé tham quan năm 1995. Từ đó đến nay, việc bán vé và hướng dẫn tham quan nhận được ủng hộ của các tổ chức quốc tế, các đơn vị kinh doanh du lịch, lữ hành và du khách bởi nguồn thu từ hoạt động này được dành cho công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa thế giới Hội An; phương thức bán vé tham quan trọn gói khu phố cổ Hội An cũng mang lại lợi ích thiết thực .
Trong nhiều giải pháp nhằm kiểm soát vé tham quan hợp lý, vừa tạo được nguồn kinh phí phục vụ tôn tạo di tích phố cổ, vừa không làm phiền du khách, Trung Tâm Văn hóa – Thể thao Hội An đã đề xuất giải pháp thay thế vé tham quan truyền thống cho khách du lịch bằng “Passport du lịch” – Thẻ tham quan phố cổ do TP. Hội An cấp. Thế nhưng, dự án này qua nhiều năm đến nay vẫn chưa đưa vào sử dụng.
Rõ ràng, việc không mua vé, hay “trốn vé” tham quan khu phố cổ Hội An đang đòi hỏi chính quyền và các cơ quan chức năng của thành phố phải có giải pháp kịp thời và hợp lý./.
Quốc Hải