Cùng với nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực, năm nay cũng là dịp Hội An kỷ niệm 10 năm được công nhận là Thành phố – đô thị loại III – trực thuộc tỉnh Quảng Nam.
Những ngày trước Tết nguyên đán, đội ngũ cán bộ Phòng Quản lý Đô thị Hội An được huy động đi khảo sát, điều tra và tổng hợp tài liệu để báo cáo đánh giá tình hình phát triển đô thị sau chặng đường 10 năm Hội An được công nhận là thành phố loại III, trực thuộc tỉnh Quảng Nam.
Công việc tưởng giản đơn nhưng cũng gặp không ít khó khăn do nhiều lý do, trong đó, kế hoạch và thực tế triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở của thành phố mỗi năm mỗi khác do phụ thuộc vào nguồn vốn. Tuy vậy, cho đến thời điểm này, các chỉ số tiêu chí đô thị đã được tổng hợp khá đầy đủ, phản ánh rõ nét quả trình phát triển không ngừng của thành phố.
Lễ công bố Nghị định thành lập Thành phố Hội An năm 2008- Ảnh: Quốc Hải
Thời điểm năm 2008, khi được công nhận là thành phố loại III, Hội An chỉ có hơn 1.000 mét vuông đất giao thông, đến cuối năm 2017 đã tăng lên gần 1.700 mét vuông; tổng chiều dài tuyến đường giao thông từ 90km tăng lên trên 141km. Cùng với đó, chiều dài mương thoát nước cũng tăng từ 41km lên gần 200km; vỉa hè có cây xanh tăng từ dưới 300 mét vuông lên 700 mét vuông.
Ông Trần Chương – Trưởng Phòng Quản lý Đô thị Hội An cho rằng, những con số thống kê cho thấy nguồn lực đầu tư của thành phố là rất lớn cho sự phát triển của hạ tầng đô thị.“Trong 10 năm đó thành phố đã tập trung xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông, các công trình nhà ở, đặc biệt là các công trình phục vụ sự phát triển du lịch. 10 năm qua, với sự phát triển như vậy nhưng thành phố vẫn định hướng đi theo thành phố sinh thái văn hóa du lịch. Chính định hướng này đã làm cho thành phố vẫn bảo tồn được đô thị cổ, vừa xây dựng những khu đô thị sinh thái, đô thị truyền thống, vừa phát triển du lịch bền vững, kiến trúc xanh” – Ông Chương nói.
Thành phố Hội An, một đô thị không lớn nhưng hiện nay, thương hiệu Hội An đã và đang nổi tiếng trên toàn cầu với tốc độ phát triển du lịch trên 20%. Vào trang mạng google chỉ trong chưa đầy 1 giây, tên miền thành phố Hội An đã có 2 triệu 300 nghìn kết quả.
Ông Nguyễn Văn Sơn – Phó Chủ tịch UBND thành phố cho rằng, thành quả lớn nhất của Hội An sau 10 năm được công nhận thành phố loại III là đô thị không ngừng phát triển nhưng vẫn bảo tồn được di sản kiến trúc đô thị cổ làm hạt nhân trung tâm. Thành tựu đáng ghi nhận nữa là Hội An không chỉ bảo tồn được di sản văn hóa cả vật thể lẫn phi vật thể mà còn đưa di sản văn hóa ra bên ngoài thông qua việc giao lưu, kết nghĩa với hàng chục thành phố trên toàn thế giới. Thêm vào đó, thành phố đã tranh thủ các nguồn vốn của Trung ương và tỉnh để đầu tư hàng trăm tỷ đồng cho xây dựng cơ sở hạ tầng. Một thành phố có quy mô nhỏ như Hội An mà đến nay đã có được nhà máy xử lý rác, nước thải, lò đốt rác, nhà máy xử lý nước thải Chùa Cầu,…
Gần đây, nhiều tuyến đường giao thông trọng điểm đã được mở rộng, kết nối bằng cầu Cửa Đại, cầu An Bàng, cầu Cẩm Thanh, cầu Cẩm Kim,… Trong năm 2018 này, thành phố sẽ tiếp tục sửa chữa cầu Cẩm Kim, nâng cấp mở rộng cầu Phước Trạch, xây mới cầu Thanh Nam,…
Ông Nguyễn Văn Sơn, nói:“10 năm qua, dấu ấn lớn nhất của Hội An là chúng ta đã từng bước thực hiện được quy hoạch chung của thành phố 2005. Dĩ nhiên, quy hoạch đó bây giờ đã lạc hậu nhưng nó là cây gậy để định hướng phát triển thành phố. Cái lớn nhất là chúng ta đã giữ được khu phố cổ, giữ được các di tích, thúc đẩy được phát triển kinh tế các ngành, nhất là du lịch trên cơ sở nhiệm vụ bảo tồn. Phát triển kinh tế nhưng không đi lạc hướng, không xô bồ”.
Đô thị Hội An phát triển theo định hướng sinh thái- Ảnh: Quốc Hải
Có thể thấy, ở thời điểm hiện nay, thành phố Hội An đang đối diện với nhiều thách thức. Đó là việc giải quyết hài hòa gữa bảo tồn và phát triển, hạ tầng cơ sở, trong đó có hạ tầng du lịch chưa đảm bảo cùng nhiều áp lực đang tác động lên đô thị di sản. Khu phố cổ đang quá tải về dân số và du khách, nguy cơ cháy tiềm ẩn; bờ biển Cửa Đại tiếp tục bị sạt lở,…
Ông Trần Chương – Trưởng Phòng Quản lý Đô thị, cho biết thêm: “Hiện nay, tổng diện tích đất giao thông thì đạt. Vừa rồi nghị quyết của Quốc Hội là đô thị loại 2 thì chỉ còn 200 ngàn người dân. Nếu dân số hiện nay của thành phố cọng với dân du lịch quy đổi thì chúng ta cũng đạt. Tổng diện tích đất giao thông so với 10 năm thì chúng ta tăng lên 1,6 lần, đô thị loại 3 so với đô thị loại 2 thì chúng ta vẫn đạt tiêu chí trong Thông tư phân loại đô thị. Bên cạnh tổng diện tích đất giao thông thì người ta vẫn tính đến chiều dài của tuyến đường hoặc tổng diện tích vỉa hè, cây xanh, tổng chiều dài của mương thoát nước, diện tích nhà ở bình quân, cấp điện, nước, thoát nước và xử lý nước. Hiện nay chúng ta có nhà máy xử lý nước thải cũng góp phần đưa vào tiêu chí loại 2”.
Để Hội An được công nhận là đô thị loại II, ông Nguyễn Văn Sơn – Phó Chủ tịch UBND thành phố cho rằng, các cấp, các ngành cần phải nhanh chóng xúc tiến quy hoạch chung của thành phố và đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các thủ tục trình Chính phủ ban hành cơ chế đặc thù cho Hội An.
“Không phải lên đô thị loại 2 một cách máy móc, duy ý chí mà chúng ta phải làm thế nào xứng đáng với một đô thị đặc thù. Do đó, việc làm của chúng ta sắp tới rất là nhiều. Cái quan trọng nhất là nhanh chóng xúc tiến quy hoạch chung. Hiện thành phố đã tổ chức thi tuyển, chọn được được phụ trách đồ án là một tập đoàn của Nhật Bản. Thứ hai, nhanh chóng quy hoạch các phân khu, đặc biệt là phân khu Cù Lao Chàm, các khu vực ven biển, phân khu các làng nghề. Bên cạnh đó phải xây dựng được hành lang pháp lý, đặc biệt, hiện thành phố đang kiến nghị Trung ương, tỉnh xây dựng cơ chế đặc thù cho thành phố Hội An. Và hiện thành phố đã được tỉnh hỗ trợ rất lớn, thành lập BCĐ của tỉnh để xúc tiến cái này. Hy vọng trong 1, 2 năm tới chúng ta sẽ hoàn thành bộ tiêu chí này và trình Bộ, Trung ương thẩm định trình Chính phủ ban hành giống như Đà Lạt. Và nếu có được cơ chế, tiêu chí cũng như nguồn lực hỗ trợ thì chúng ta hoàn toàn có đủ cơ sở để quản lý thành phố phát triển bền vững, hướng tới một đô thị loại 2, di sản văn hóa thế giới” – Phó Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh.
Tin rằng, với một cơ chế đặc thù cùng nguồn nội lực của một thành phố đang trên đà phát triển, Hội An sẽ hội đủ điều kiện để được công nhận là đô thị loại II trong thời gian tới. Đây là cơ sở nền tảng để thành phố Hội An phát triển bền vững trên mọi lĩnh vực, xứng tầm với một đô thị di sản, trung tâm du lịch của miền Trung./.
Quốc Hải