Với sự đa dạng sinh học, đóng vai trò quan trọng đối với Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An, việc bảo tồn rừng dừa ngập mặn vùng cửa sông ven biển Cẩm Thanh mang ý nghĩa lớn lao, góp phần váo sự phát triển bền vững vùng sông nước sinh thái này. Thạc sĩ Lê Ngọc Thảo – Thư ký Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An cho biết: “Rừng dừa ngoài việc bảo vệ cộng đồng cư dân của địa phương trước thiên tai, bão tố, bảo vệ các ngôi làng trong rừng dừa, về góc độ sinh học thì rừng dừa còn là nơi để con cá, con tôm và các loài thủy hải sản thực hiện chức năng, thiên chức sinh sản, bảo tồn thế hệ hôm nay và mai sau. Đối với người dân Cẩm Thanh, cuộc sống và công việc hằng ngày của họ nó gắn liền với rừng dừa”.
Rừng dừa Cẩm Thanh là nơi bảo tồn nguồn lợi thủy sản và gắn liền với sinh kế người dân- Ảnh: Đỗ Huấn
Từ đầu năm 2010, thực hiện dự án “Phục hồi và bảo tồn rừng dừa nước Cẩm Thanh phục vụ du lịch sinh thái và phát triển bền vững” do Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) tài trợ với kinh phí gần 900 triệu đồng kết hợp triển khai đề án xây dựng Cẩm Thanh thành vùng du lịch sinh thái, chính quyền địa phương đã ban hành Quy ước “Bảo vệ rừng dừa nước xã Cẩm Thanh” nhằm tác động và điều chỉnh ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường nói chung, bảo vệ tài nguyên rừng dừa ngập mặn nói riêng. “Đối với xã, đã ban hành một số quy chế trên địa bàn xã Cẩm Thanh để thực hiện công tác quản lý khai thác, bảo vệ rừng dừa nước, trước hết là giữ được rừng dừa hiện có và từng bước khôi phục trồng mới diện tích dừa trên những khu vực được quy hoạch”, ông Lê Thanh – Chủ tịch UBND xã Cẩm Thanh trao đổi.
Trồng mới dừa nước để phục hồi và phát triển rừng dừa ngập mặn ở Cẩm Thanh- Ảnh: Đỗ Huấn
Nhận thức của đông đảo các tầng lớp nhân dân thông qua tuyên truyền, vận động, tập huấn bồi dưỡng kiến thức đã được nâng cao đáng kể. Người dân quan tâm chăm sóc, bảo vệ, không tự ý đốn chặt, khai thác quá mức rừng dừa, không lấn chiếm diện tích rừng dừa để làm những việc khác như: cơi nới đất ở, xây ao hồ nuôi trồng thủy sản làm cản trở và gây lệch dòng chảy sông lạch; tự giác rủ nhau vớt bẹ dừa trôi nổi trên sông để giải quyết ô nhiễm môi trường tại chỗ và hạn chế ô nhiễm vùng biển do bẹ dừa trôi ra… Hội Nông dân xã đã tổ chức cho cán bộ hội viên phối hợp cùng thanh niên mở nhiều đợt ra quân trồng được hơn 11.000 cây dừa nước trên diện tích hơn 5 ha ở khu vực Gò Già (thôn Thanh Tam Đông). Hội Phụ nữ cũng đã trồng được 3000 cây dừa nước ở thôn Thanh Nhì. Những năm qua, UBND xã Cẩm Thanh cũng đã phối hợp thực hiện, và cơ bản hoàn thành trồng mới 26 ha và phục hồi, dặm vá 84 ha rừng dừa ngập mặn theo hợp phần 1 (giai đoạn 2015 – 2017) của Dự án “Trồng và phục hồi rừng dừa nước ven biển Cẩm Thanh nhằm tái tạo, phục hồi, phát triển rừng dừa kết hợp đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch sinh thái cộng đồng”, do Sở NN&PTNT Quảng Nam làm chủ đầu tư với kinh phí 28 tỷ đồng.
Những nỗ lực bảo tồn và phục hồi rừng dừa nước của Cẩm Thanh trong thời gian qua là hoạt động thiết thực, mang ý nghĩa lớn lao. Hiệu quả đạt được là bảo đảm môi trường sinh trưởng của các loài thủy hải sản vùng cửa sông ven biển cũng như các hoạt động sinh kế của nhân dân xung quanh khu vực, góp phần cải thiện đáng kể đời sống cộng đồng thông qua phát triển du lịch sinh thái. Ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND thành phố nói: “Đối với thành phố xác định tiếp tục bảo tồn nghiêm ngặt. Đó là một trong những nhiệm vụ đặt lên hàng đầu vừa kết hợp cải thiện sinh kế, phát triển du lịch sinh thái trong khu vực, đồng thời cố gắng phát triển, trồng mới thêm dừa nước ở những vị trí phù hợp”
Mục tiêu tiếp theo trong thời gian tới là xây dựng hệ thống rừng ngập mặn ven biển Hội An bền vững, hình thành vành đai rừng phòng hộ bảo vệ cho hệ thống đê điều, cơ sở hạ tầng kinh tế – xã hội, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng… phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển thành phố giàu mạnh.
Đỗ Huấn