Tiếp tục sáng tạo từ những giá trị văn hóa truyền thống kết hợp với hiện đại, TP.Hội An đang hướng tới xây dựng sản phẩm công nghiệp văn hóa cho địa phương, từng bước thực hiện “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 9/2016.
Sản phẩm sáng tạo
Trên cánh đồng lúa xanh tốt tại xã Cẩm Thanh, TP. Hội An, một doanh nghiệp địa phương đã thuê ruộng, sau đó đóng cọc tre dựng cầu, dựng sạp trên lúa và mời nghệ nhân của các làng nghề và nông dân địa phương cùng tái hiện khung cảnh rộn ràng của một phiên chợ làng quê Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX.
Xây dựng sản phẩm văn hóa kết hợp truyền thống với hiện đại
Du khách háo hức với nhịp sống thanh bình của người nông dân và quang cảnh vui nhộn của lễ hội với đầy đủ thức ngon, vật lạ và cả những những phong tục, tập quán, thú vui của cộng đồng. Và du khách quốc tế đã sẵn sàng trả hơn 1.000 USD mỗi người cho bữa tiệc trên đồng ruộng như thế.
Ông Phan Xuân Thanh – Giám đốc EMIC – Hospitaly Hội An, tác giả của sản phẩm văn hóa du lịch “The Field” này cho biết: “Thật sự là du khách khi đến bất cứ một vùng nào họ đều muốn tìm hiểu văn hóa của vùng địa phương đó, quan trọng nhất, xu hướng chung người ta tìm hiểu văn hóa sống của người bản địa. Thứ hai, đối với dòng khách cao cấp, văn minh, người ta cũng có xu hướng là dùng dịch vụ, sản phẩm đó có sự tương tác, chia sẻ được lợi ích cho người nông dân.”
Từ tháng 3/2013 đến nay, Công ty EMIC – Hospitaly đã tổ chức nhiều sự kiện như vậy, doanh thu trung bình từ 2,4 tỷ đến 3 tỷ đồng/1 đoàn 100 người, bình quân giá mỗi khách là 1.100 USD. Sau khi tổ chức xong sự kiện, doanh nghiệp trả lại ruộng cho người nông dân có thể thu hoạch bình thường.
Rõ ràng, đây là cách làm sáng tạo mới lạ, vừa phục hồi văn hóa sống của người nông dân, thu được dịch vụ cao từ cây lúa mà không chiếm đất đai, vừa tạo cơ hội cho du khách trải nghiệm và tìm kiếm phiên bản gốc của văn hóa bản địa.
Từ 20 năm trước đến nay, những chiếc đèn lồng phố cổ, những bộ trang phục “may nhanh” bán qua mạng Internet, những bữa tiệc “buffer gánh” dân dã mà sang trọng, những “Đêm phố cổ”, những “Phố đi bộ” độc đáo và riêng có,… đã và đang làm nên thương hiệu cho văn hóa du lịch Hội An. Những sản phẩm này từng được mang ra các tỉnh thành trong cả nước và qua các nước Châu Âu, Châu Á, minh chứng cho sức sáng tạo không ngừng của cộng đồng cư dân Hội An.
Du khách trải nghiệm văn hóa bản địa
Ông Võ Phùng – Giám đốc Trung Tâm Văn hóa thể thao Hội An cho biết, sau 19 năm thực hiện, “Đêm phố cổ” đã trở thành thương hiệu của du lịch văn hóa Hội An, sản phẩm đã phục vụ cho các sự kiện Hội nghị Bộ trưởng APEC, Hoa hậu Trái đất, Hoa Hậu Hoàn Vũ, giao lưu Văn hóa Hội An-Nhật Bản, Liên hoan hợp xướng quốc tế; mang ra giới thiệu với công chúng các tỉnh thành trong cả nước và các nước Đức, Ý, Singapore, Hồng Kông,…Riêng hơn 40 “Đêm phố cổ” thu nhỏ đã phục vụ hơn 5.000 lượt khách Pháp, Nhật, Úc, Anh, Nga,… “Thống kê cho thấy, hàng tháng, cứ thời điểm có hoạt động “Đêm phố cổ” thì lượng khách lưu trú tại các khách sạn trên địa bàn tăng hơn 262%, đó là chưa kể lượt khách tăng đột biến tại các địa phương phụ cận, nhất là từ thành phố Đà Nẵng; Điện Bàn, Duy Xuyên – Quảng Nam” – Ông Phùng nói.
Phát triển công nghiệp văn hóa
“Có thể nói rằng, những sản phẩm văn hóa du lịch của Hội An bắt nguồn từ nền tảng là những gía trị truyền thống, tuy nhiên nó vẫn có những chất hiện đại, đồng thời có những sự sáng tạo mới để bồi đắp thêm những giá trị đó. Nhiều năm qua, những sản phẩm văn hóa du lịch Hội An tại chỗ cũng như là giao lưu, hội nhập với bên ngoài thì trong cái chung của bản sắc dân tộc, Hội An vẫn có những nét đặc thù riêng.” – Ông Nguyễn Văn Lanh – Trưởng Phòng Văn hóa và thông tin Hội An nói.
Ngay từ tháng 8/2014, thực hiện Nghị quyết số 33 ngày 9/6/2014 của Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, TP. Hội An đã có chương trình thực hiện với những cơ chế khuyến khích đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp văn hóa, văn nghệ, thể thao, du lịch thu hút các nguồn lực xã hội để phát triển; nghiên cứu đặc trưng văn hóa Hội An, hệ thống hóa những giá trị văn hóa tiêu biểu, đồng thời khám phá những yếu tố độc đáo, những điều kiện ưu trội để đầu tư nâng chất lượng, tạo thành những sản phẩm văn hóa – du lịch mới, mang bản sắc Hội An.
Sản phẩm du lịch văn hóa “Cánh đồng – The Field”
Hiện thành phố cũng đang tiếp tục thực hiện “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 9 năm ngoái với những nhiệm vụ và giải pháp cụ thể: Tăng cường công tác quản lý về văn hóa, thể chế hóa các quy định, mở đường cho văn hóa phát triển theo hướng hiện đại. Các cấp, các ngành đồng bộ thực hiện tốt các vấn đề liên quan như quyền tác giả, chính sách đãi ngộ những người sáng tạo văn hóa,…; tuyển chọn, đào tạo lại cán bộ văn hóa xứng tầm. Một mặt, thành phố đã có chủ trương tăng mức đầu tư cho văn hóa tương ứng với mức tăng trưởng kinh tế, hàng năm trích 1% tổng chi ngân sách thường xuyên để thực hiện đề án xây dựng Hội An – Thành phố văn hóa, mặt khác, đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực đầu tư và khuyến khích xây dựng các doanh nghiệp văn hóa.
“Phải nâng cao hơn nữa chất lượng sản phẩm văn hóa. Chúng tôi quan niệm là nên đi tìm một hướng mới cho Hội An dựa trên cái chúng ta có kinh nghiệm, đặc biệt, chúng ta vừa đi giao lưu với nước ngoài nhưng luôn chú trọng xuất khẩu tại chỗ, hội nhập tại chỗ. Bằng chứng là thời gian qua chúng ta làm rất tốt cái này, rất nhiều đoàn nghệ thuật của Hội An đi các nơi, nhiều nhiều đoàn của các nước, kể cả Châu Á, Châu Âu, ASEAN và những bạn bè quanh ta cũng đã đến Hội An để giao lưu. Đó là nguồn lực để chúng ta phát triển văn hóa theo hướng công nghiệp” – Ông Nguyễn Văn Lanh – Trưởng Phòng Phòng Văn hóa và thông tin Hội An khẳng định.
Được biết, kỳ họp tháng 6 tới đây, BCH Đảng bộ thành phố Hội An sẽ mở hội nghị chuyên đề bàn và quyết định những chủ trương lớn liên quan đến văn hóa và phát triển văn hóa trong thời kỳ mới với cơ chế, ngân sách đầu tư dài hạn, trong đó chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa ở thành phố di sản này./.
Quốc Hải