Việc đạt được danh hiệu Khu dự trữ sinh quyển thế giới đã mở ra cơ hội lớn để phát triển kinh tế xã hội của đảo Cù Lao Chàm và cả TP.Hội An. Nhưng để phát triển bền vững, điều thiết yếu là phải dựa trên nền tảng của sự bảo tồn.
Hơn 8 năm qua, với sự tập trung đúng mức của lãnh đạo thành phố Hội An, Cù Lao Chàm đã nhận được sự đầu tư đáng kể trên các lĩnh vực, tạo điều kiện phát triển KTXH – ANQP nhanh chóng và tương đối toàn diện. Cù Lao Chàm đã và đang là điểm đến an toàn, thân thiện, yêu thích của du khách thích khám phá và trải nghiệm.
Tuy vậy, quá trình phát triển kinh tế xã hội của xã đảo Tân Hiệp vẫn còn bộc lộ những dấu hiệu đáng lo ngại: công tác quản lý chưa thật chặt chẽ, tư duy lãnh đạo chưa theo kịp yêu cầu, công tác quy hoạch thiếu qui củ, sự thay đổi về lối sống, nếp ứng xử của người dân do những tác động tiêu cực của cơ chế thị trường và kiểu làm “ăn xổi ở thì”… Điều kiện cơ sở vật chất hiện có tại Cù Lao Chàm cơ bản đáp ứng được nhu cầu và phục vụ khoảng 3000 lượt khách/ngày nhưng số lượng cơ sở và chất lượng dịch vụ phục vụ vẫn còn thiếu và quy mô khá khiêm tốn so với tốc độ phát triển, chủ yếu tập trung tại Bãi Ông, Bãi Chồng và Bãi Làng, gây áp lực và ảnh hưởng đến sự phát triển cân bằng của nguồn tài nguyên sinh thái tại khu vực.
Xây dựng Cù lao Chàm là điểm du lịch gắn kết với thiên nhiên, sạch đẹp- Ảnh: Đỗ Huấn
Kinh tế dich vụ – du lịch – thương mại tuy tăng trưởng cao, mang lại lợi ích lớn cho cộng đồng nhưng sự phát triển nhanh và ồ ạt đã gây nhiều khó khăn trong quá trình điều hành quản lý. Tình trạng bu bám, tranh giành khách, nâng ép giá bán buôn còn xảy ra khá phổ biến, sản phẩm du lịch còn nghèo, chưa phát huy được bản sắc riêng có… Vì vậy, cùng với định hướng phát triển du lịch Cù Lao Chàm mà BCH Đảng bộ thành phố đã và đang triển khai thì đây là thời cơ, là điều kiện thuận lợi để Tân Hiệp tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Dù vậy nhưng không thể “dừng để chờ”! Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Dũng cho rằng, Cù Lao Chàm phải phát triển dựa trên nền tảng của sự bảo tồn. “Hiện nay, quy hoạch Cù Lao Chàm đã được UBND tỉnh thống nhất hỗ trợ kinh phí để thuê các đơn vị tư vấn giỏi lập quy hoạch phát triển kinh tế cho Cù Lao Chàm. Bởi vì với Cù Lao Chàm khác hẳn với một số địa phương trong đất liền của Hội An. Đây là xã đảo vừa là quân sự vừa là tiền tiêu vừa là trọng điểm phát triển kinh tế. Do vậy chủ trương của thành phố, trước mắt Cù Lao Chàm vẫn là xã nhưng trong điều kiện phát triển chấp nhận cho Cù Lao Chàm phát triển hiện đại ở điều kiện có sự điều tiết bằng quy chế của thành phố, bằng điều lệ quy hoạch của Cù Lao Chàm. Làm như thế nào đó để rồi nó không mâu thuẫn giữa phát triển với bảo tồn mà chúng ta đang làm để giữ gìn khu sinh quyển, giữ gìn khu bảo tồn biển”, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Dũng nói.
Một góc của Bãi Hương (Cù Lao Chàm)- Ảnh: Đỗ Huấn
Rõ ràng, nếu đánh mất đi công nhận của UNESCO về danh hiệu Khu dự trữ sinh quyển thì Cù Lao Chàm sẽ mất động lực để phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế du lịch. Bí thư Đảng ủy xã đảo Tân Hiệp Trần Tấn Dũng cho biết, du lịch là mũi nhọn kinh tế Cù Lao Chàm đang tập trung phát triển nhưng còn nhiều vấn đề mà lãnh đạo địa phương đang quan tâm và lo lắng để đáp ứng yêu cầu bảo tồn và phát triển. Đó là nguồn nhân lực thực hiện nhiệm vụ, phải được đào tạo, phải được nâng cao. Trình độ quản lý về du lịch của cán bộ cũng phải được nâng tầm. Hạ tầng du lịch cũng đã và đang được tập trung đầu tư các yêu cầu cần thiết để phục vụ. “Các sản phẩm du lịch phải được tăng cường, mở ra nhiều sản phẩm mới để thu hút, níu chân du khách nhiều hơn. Vấn đề nữa là không gian du lịch phải được mở rộng trên toàn hòn đảo để du khách có nhiều trải nghiệm hơn. Và đặc biệt là ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường và cả du khách trong xây dựng một điểm du lịch gắn kết với thiên nhiên, sạch đẹp luôn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi”, Bí thư Đảng ủy xã Trần Tấn Dũng trao đổi thêm.
Sau 8 năm được công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, Cù Lao Chàm – Hội An đang đứng trước những thời cơ và vận hội mới để tiếp tục phát triển. Để xứng đáng là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển thế giới và trở thành điểm du lịch hấp dẫn, thân thiện, an toàn đối với du khách trong nước cũng như quốc tế khi đến với di sản văn hóa thế giới Hội An nhất thiết phải chú tâm và thống nhất trong hành động, gắn kết sự phát triển bền vững với bảo tồn hữu hiệu những giá trị của Khu sinh quyển.
Đỗ Huấn