Phường Minh An có vai trò là trung tâm của đô thị cổ – Di sản Văn hóa thế giới, nơi có sức hút và sự lan tỏa mạnh mẽ, được xem là “trái tim” của thành phố Hội An. Từ vị trí như vậy, việc quản lý địa bàn, nhất là quản lý trật tự đô thị, môi trường, kinh doanh luôn đặt ra cho cả hệ thống chính trị phường Minh An những áp lực rất lớn.
Chia sẻ của người trong cuộc…
Ngày nào cũng vậy, từ sáng sớm bắt đầu ở khu vực chợ Hội An cho đến 10 giờ đêm, các lực lượng của phường Minh An đều thay nhau trực làm nhiệm vụ tại địa bàn, kể cả các hẻm kiệt dẫn vào bên trong khu phố cổ. Đặc biệt, sau đợt tăng cường lực lượng của thành phố, địa phương tiếp tục thực hiện đề án bố trí sắp xếp hàng rong, gắn liền với việc lập lại trật tự. Phường Minh An xác định đây là nhiệm vụ hàng đầu, phải kiểm soát cho được tình hình trật tự đô thị, môi trường, kinh doanh tại địa bàn. Vì trên thực tế, dù phần lớn các hộ được bố trí kinh doanh đã bước đầu có ý thức chấp hành các quy định, tạo được ấn tượng đẹp đối với du khách nhưng vẫn còn nhiều trường hợp luôn tìm cách đối phó, qua mắt lực lượng chức năng để bán hàng rong hoặc tự ý di chuyển vị trí bán buôn. Đảng ủy, UBND phường Minh An đã chỉ đạo các lực lượng bám sát địa bàn, giải quyết một cách kiên quyết và triệt để các trường hợp phát sinh không chấp hành các quy định, tránh khả năng tái diễn tình trạng trước đây.
Là người thường xuyên cùng anh em bám trụ từng tuyến phố, từng hẻm kiệt trong khu phố cổ, anh Nguyễn Văn Vinh, Đội trưởng Đội Kiểm tra trật tự đô thị phường Minh An chia sẻ, trong công việc hàng ngày, nhiều khi anh em luôn đối diện với rất nhiều tình huống rất khó xử, thậm chí không tránh khỏi những va chạm, lời qua tiếng lại với người bán buôn, làm ăn trong khu phố cổ. Công việc áp lực, đòi hỏi các lực lượng kiên quyết, gắt gao nhưng lại cũng phải nhẫn nại, kìm chế, khéo léo mới có thể tránh gây hiểu lầm đối với du khách và ảnh hưởng đến hình ảnh du lịch. Ông Nguyễn Văn Vinh chia sẻ: “Khi làm đụng chạm đến kinh tế của người ta thì rõ ràng người ta hay xừng cồ lại, thậm chí có những phản ứng, không phải phản ứng đơn giản mà là phản ứng kịch liệt, rồi hăm dọa bạo lực nữa. Nhưng mà anh em vẫn cương quyết, vì nếu không sẽ ảnh hưởng đến du lịch địa phương và hơn nữa phát triển kinh tế không được. Đội trật tự đô thị của phường Minh An hình như là nhiễm luôn công việc đó rồi, phải luôn đối đầu với những người buôn bán vỉa hè rồi. Trẻ có, già có, có những người đáng tuổi ông nội bà nội mình nữa, rất là khó xử, trăn trở nhưng mà vẫn phải cương quyết, phải thuyết phục, nói làm sao cho họ hiểu rõ. Với lại cũng nhờ Ủy ban và các ban ngành hỗ trợ nữa, giải thích rõ cho dân. Gần đây là giảm đi được khoảng 70 đến 80%, trả lại vỉa hè thông thoáng, đặc biệt là trong khu phố cổ.”
Đảm báo trật tự về đêm ở những nơi đông khách là công việc thường xuyên của phường Minh An- Ảnh: Lê Hiền
Không đánh trống bỏ dùi…
Với quan điểm làm đến nơi đến chốn, ngoài lực lượng Đội kiểm tra Trật tự đô thị (lực lượng chủ công) thì đảng ủy phường đã chỉ đạo cả hệ thống chính trị địa phương, từ cán bộ phường đến khối phố, tổ dân phố cùng tham gia công tác này. Hơn 10 nhóm công việc cụ thể từ trên đường phố xuống lòng sông, từ trong đến bên ngoài khu phố cổ, như quản lý hoạt động kinh doanh vỉa hè; vận chuyển khách du lịch trên sông bằng thuyền máy; để xe máy ở vỉa hè, lòng đường; giữ xe trái phép; xử lý rác thải; đón khách lưu trú trái phép; sắp xếp lại bán hoa đăng; tổ chức đội ghe bơi tự quản văn minh; vận động các hộ dân thay mái che tôn bằng giàn hoa dây leo; lắp đặt thêm mắt camera để quan sát đường phố…, tất cả đã được phường phân công rõ trách nhiệm cho từng bộ phận kiểm tra, quản lý, xử lý. Vì vậy, một số khu vực lấn chiếm vỉa hè, lòng đường đã được giải tỏa hoàn toàn. Những “điểm nóng” về kinh doanh hàng rong nhếch nhác tồn tại đã nhiều năm qua, bị du khách nhiều lần phản ánh như khu vực ngã 4 Lê Lợi – Trần Phú, vỉa hè đường Châu Thượng Văn trước Hội quán Quảng Triệu, bán nước mía bờ kè Bạch Đằng…đã được giải tỏa triệt để. Hai tháng nay, phường Minh An đã vận động lắp đặt được 84 mắt camera quan sát đường phố trên tổng số 267 hộ đang lắp đặt camera trên các tuyến đường chính trong khu phố cổ. Mới đây, địa phương đã thành lập tổ ghe bơi tự quản với 140 phương tiện ghe bơi đạt chuẩn theo quy định và sắp đến sẽ niêm yết giá dịch vụ; bước đầu có kiểm tra trực tiếp trên sông nên hoạt động này đã dần ổn định, quy cũ. Ngay cả việc bán hoa đăng, phường cũng đã kẻ các ô ngồi và khu vực bán cố định, kết hợp niêm yết giá cho mỗi sản phẩm để tránh việc người bán bưng hàng chạy theo du khách mời chào, nâng giá, ép giá… Những kết quả ban đầu đã được người dân và du khách ghi nhận tích cực. Ông Nguyễn Bình, hiện ở khối phố An Thắng, phường Minh An so sánh: “Nhìn chung là từ khi quy tắc lập lại trật tự ở khu phố cổ đến giờ tôi thấy quá ổn. Hồi xưa dễ sợ lắm, bây giờ quá ổn rồi. Người bán hàng rong mất trật tự giảm hẳn, không như trước nữa. Nói chung là các anh làm bên đội trật tự đô thị mình cũng siêng, chia thành nhiều ca, ngày nào cũng có lực lượng, đường phố giờ quá đẹp. Hồi tết mà thấy cảnh bán buôn lộn xộn là chịu không nổi đâu. Đường phố không có chỗ đi. Giờ thì vỉa hè rất thoáng. Nhà có cửa hàng buôn bán ven đường, thấy đường phố thông thoáng hẳn như vậy, thấy rất ổn, thuận lợi và đẹp cho phố cổ nữa.”
Vẫn còn nhiều áp lực…
Dù đã đạt được những kết quả tích cực nhưng hiện tại phường Minh An vẫn còn nhiều khó khăn trong công tác quản lý trật tự đô thị, môi trường, kinh doanh. Theo ông Bùi Văn Dũng, Bí thư đảng ủy phường, lượng du khách đổ về Hội An như hiện nay, nhất là vào những đêm cao điểm rất động, kèm theo đó là lượng xe máy tiếp cận vào phố cổ quá nhiều, trong khi bên ngoài không có hệ thống các bãi xe quy mô, đồng bộ đã gây áp lực lớn đối với các lực lượng chức năng khi làm nhiệm vụ. Thêm vào đó, bình quân khoảng 3 triệu khách đến Hội An mỗi năm thì người kinh doanh ở nhiều nơi, kể cả các tỉnh thành khác đều đổ xô về đây để bán buôn, bất chấp các quy định, bằng rất nhiều hình thức, mặt hàng, ngành nghề, nếu không quản lý, kiểm soát tốt dễ tạo cảnh nhếc nhác, lộn xộn. Và khi mở rộng không gian phố đi bộ, tất nhiên lực lượng thực hiện nhiệm vụ đảm bảo trật tự đô thị của phường cũng bị phân tán. Trong khi, phường vừa phải lo ở trong phố cổ, vừa phải lo cả bên ngoài phố cổ. Đó là chưa kể, trên địa bàn còn có một có một chợ cấp thành phố – chợ Hội An. Chợ này có đến 900 hộ kinh doanh cố định và 250 hộ kinh doanh lưu động cũng tạo nên một áp lực rất lớn trong việc đảm bảo trật tự đô thị. Trước những áp lực khách quan này, ông Bùi Văn Dũng, Bí thư Đảng ủy phường nói: “Tất cả những vấn đề đó đặt ra cho Đảng ủy phường vừa phải có tình chiến lược, tức là phải có kế hoạch tổng thể để xử lý và giải quyết những vấn đề mang tính căn cơ lâu dài, đồng thời phải kiên quyết xử lý dứt điểm từng trường hợp cụ thể, nhỏ lẻ. Có như vậy mới đem lại hiệu quả và quan trọng nhất là phải làm đồng bộ, lâu dài, không thể có tình trạng đánh trống bỏ dùi được, không thể làm qua đợt được, hoặc khi làm cần kết hợp đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó giải pháp tuyên truyền vận động là giải pháp đi đầu, nhưng mà cùng với đó là phải xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm.”
Phường Minh An tăng cường quản lý cả các hoạt động buôn bán làm ăn trên sông Hoài cũng như trong phố cổ- Ảnh: Lê Hiền
Chia lửa…
Với quan điểm không đánh trống bỏ dùi, phường Minh An đang xây dựng cơ chế riêng để củng cố lại hoạt động của Đội kiểm tra trật tự đô thị, theo hướng bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh nghề nghiệp, năng lực và kinh nghiệm thực tiễn, để mỗi cán bộ thực hiện nhiệm vụ vừa đảm bảo các quy định pháp luật nhưng cũng nhẹ nhàng, văn hóa, phù hợp với môi trường khu phố cổ. Cùng với đó, phường cũng tiếp tục giao việc cụ thể cho từng đoàn thể, khối phố, các ban ngành để “chia lửa” cho lực lượng chức năng. Đơn cử như Đảng ủy phường đã giao cho Hội Cựu chiến binh vận động 49 hộ kinh doanh hàng rong đã được thống nhất bố trí chấp hành các quy định như mặc áo bà ba, thay bàn ghế gỗ, niêm yết giá sản phẩm…; Đoàn thanh niên thường xuyên tháo giỡ các biển quảng cáo rao vặt; rồi Hội Liên hiệp phụ nữ vận động chi hội phụ nữ chợ đêm Nguyễn Hoàng vệ sinh môi trường… Trong nhiều tháng qua, phường đã thành lập 3 tổ công tác liên tục trong khu phố cổ. Một tổ do Chủ tịch UBMTTQ phường phụ trách, hai tổ do hai Phó chủ tịch UBND phường phụ trách. Bí thư đảng ủy và Chủ tịch UBND phường chịu trách nhiệm chỉ đạo, giám sát chung. Nhờ những giải pháp cụ thể như vậy nên tình hình trật tự đô thị, môi trường, kinh doanh trong phố cổ đã cơ bản đảm bảo.
Vấn đề còn lại là việc quản lý trật tự ngoài khung giờ thực hiện phố đi bộ. Về việc này, Bí thư Đảng ủy phường Minh An cho biết, tới đây, địa phương sẽ bố trí thêm lực lượng thực hiện nhiệm vụ ngoài thời gian thực hiện phố đi bộ, cụ thể là sau 22 giờ đêm đến 0 giờ 30 ngày hôm sau và từ 11 giờ đến 15 giờ chiều mỗi ngày. Ông Bùi Văn Dũng phân tích: “Hiện nay, Minh An là địa phương duy nhất (trong số các địa phương có phố đi bộ trên cả nước) thực hiện phố đi bộ 7 ngày 7 đêm trên tuần – Không có nơi nào mà thực hiện phố đi bộ nhiều như ở Minh An, ngày nào chúng tôi cũng làm, cũng duy trì cho du khách thuận tiện tham quan phố cổ. Trong giờ thực hiện phố đi bộ này trật tự đô thị nói chung bây giờ là rất đảm bảo. Tuy nhiên ngoài cung giờ thực hiện còn có lộn xộn. Chúng tôi đã thấy vấn đề này, đã mong muốn giải quyết vấn đề này trong thời gian qua. Nhưng mà thật sự ra nguồn nhân lực cũng mỏng, anh em đi làm kéo dài, liên tục từ ngày này qua ngày khác, nên không đảm bảo sức khỏe kéo dài giờ làm việc ra sau 22 giờ đêm. Hiện nay chúng tôi đã có chủ trương, sắp đến đây chúng tôi tập hợp, sử dụng nhiều lực lượng để đảm bảo trật tự sau 22 giờ đến 24 giờ ba mươi, tức là 0 giờ ba mươi ngày hôm sau, thì sẽ gồm nhiều lực lượng, trong đó chủ công là lực lượng công an, sau đó là lực lượng bảo vệ dân phố, đội kiểm tra trật tự đô thị. Từ 11 giờ đến 15 giờ chiều sẽ thực hiện phương án cắm chốt. Nghĩa là các lực lượng phải được cắm chốt trực tại các vị trí xung yếu, thường xảy ra lực lượng bu bám bán hàng rong ”
Với cách làm và quyết tâm như vậy cũng như tinh thần cầu thị lắng nghe mọi ý kiến góp ý, phản hồi của nhân dân, du khách, hy vọng, Minh An sẽ đảm bảo tốt trật tự trong khu phố cổ, ngay cả trong các khung giờ không thực hiện phố dành cho người đi bộ. Làm được như vậy tình hình sẽ ổn định hơn.
Lê Hiền