Gần đây khi vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh ở cả nước nói chung đã ở mức cảnh báo, Trung tâm Dân số kế hoạch hóa gia đình thành phố Hội An đang thực hiện các giải pháp để góp phần giảm thiểu, ngăn chặn tình trạng này tại địa phương.
Người cao tuổi nghe chuyện mất cân bằng giới tính…
Mặc dù tuổi đã cao tuổi nhưng trong những ngày này, khi Trung tâm Dân số – Kế hoạch hóa gia đình thành phố Hội An (TT DS –KHHGĐ TP) phối hợp với Hội Người cao tuổi xã Cẩm Thanh tổ chức các buổi nói chuyện tại cộng đồng, các cụ ông, cụ bà ở các thôn đều tập trung đến nhà văn hóa.
Cùng với các kiến thức cần thiết về sức khỏe người cao tuổi, TT DS – KHHGĐ TP đã lồng ghép phổ biến tuyên truyền giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và thực hiện tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Khi nghe các nội dung này, nhiều cụ công, cụ bà được đón nhận những thông tin khoa học hữu ích để bảo ban con cháu và quan trọng là thay đổi quan niệm về việc cần có người nối dõi tông đường.
Theo TT DS –KHHGĐ TP, trong công tác tuyên truyền về dân số, lâu nay ở nhiều nơi thường chú trọng đến các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ. Trung tâm DS –KHHGĐ TP Hội An cho rằng, cần mở rộng đối tượng tuyên truyền, nhất là với những người thuộc diện khó tiếp cận như người thuê nhà trọ và các cụ ông, cụ bà là những người bảo ban, khuyên nhủ con cháu. Vì khi các cụ công cụ bà thay đổi quan niệm cần có người nối dõi tông đường, ủng hộ chủ trương “dù gái hay trai chỉ hai là đủ”, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ không còn cảm thấy áp lực, dù chỉ sinh con một bề. Từ đó sẽ không lựa chọn giới tính khi sinh, hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính.
Tuyên truyền cho người cao tuổi thay đổi quan niệm sinh con trai nối dõi tông đường, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh- Ảnh: Lê Hiền
Khi được nghe TT DS –KHHGĐ TP giới thiệu các thông tin cần thiết và vận động cùng thực hiện việc giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, bà Trịnh Thị Chớ, ở thôn Võng Nhi, xã Cẩm Thanh vui vẻ nói: “Cô thấy, qua buổi tiếp xúc ngày hôm nay, cán bộ tư vấn cho người già có sức khỏe, hướng dẫn con cháu thực hành sinh đẻ có kế hoạch, nuôi con khỏe dạy con ngoan. Cô nghĩ rằng không cần chọn giới tính gì hết, trai cũng được gái cũng được. Không nhất thiết là cứ phải có con trai để cúng viếng, giỗ chạp. Gái cũng là được, chừ con cháu gái còn giỏi dang hơn con trai đó. Cứ một người sinh 2 con, trai cũng được gái cũng được, miễn sao thành đạt để nuôi con khỏe dạy con ngoan, không có tư tưởng trọng nam khinh nữ như vậy là tốt”.
Trong số hơn 70 cụ ông cụ bà đến nghe tuyên truyền, phổ biến kiến thức về chăm sóc sức khỏe và mất cân bằng giới tính khi sinh, phần lớn các cụ đều có con, cháu trong độ tuổi sinh đẻ. Con cháu các cụ không ít người sinh con một bề. Khi biết về thực trạng và hệ lụy của việc sinh đẻ vỡ kế hoạch, lựa chọn giới tính khi sinh, dẫn đến mất cân bằng giới tính, các cụ cũng hiểu và chia sẻ hơn với con cháu, không vì quan niệm lạc hậu “có nếp, có tẻ”, “nối dõi tông đường” mà “làm khó” con cháu sinh đẻ thêm hoặc lựa chọn giới tính khi sinh. Và đối với các gia đình ăn nên làm ra, kinh tế khá giả đang dự định sinh thêm con trai, các cụ ông, cụ bà sẽ là những người khuyên nhủ, bảo ban, góp phần ổn định và nâng cao chất lượng dân số. Ông Nguyễn Văn Thìn, ở thôn Võng Nhi, xã Cẩm Thanh năm nay đã ngoài 80 tuổi, nói: “Tôi cương quyết con chỉ sinh đẻ hai đứa, trai, gái hoặc mình con gái không cũng được, chứ không phân biệt. Chỉ cần thực hiện cho con dạy dỗ cho con là tốt rồi, tôi đã nói rõ cho dâu biết để mà sinh con, sinh cái”.
Tuyên truyền cho phụ nữ không chọn lọc giới tính khi sinh- Ảnh: Minh Anh
Đa dạng hóa cách tuyên truyền…
Theo thống kế của TT DS – KHHGĐ TP Hội An, những năm gần đây, tỷ lệ giới tính khi sinh trên địa bàn luôn ở mức biến động. Có năm tỷ lệ này nằm ở giới hạn cho phép (mức bình thường dao động từ 102 đến 106 bé trai/100 bé gái). Song cũng có năm (như năm 2014), tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ở Hội An ở mức đáng báo động (113 bé trai/100 bé gái). Từ thực trạng này, TT DS – KHHGĐ TP đã tham mưu UBND thành phố và chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền triển khai thực hiện. Ngoài việc truyền thông trực tiếp đến các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, Trung tâm đã phối hợp với các cơ quan, đoàn thể và các địa phương tổ chức phổ biến những quy định pháp luật liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi, tuyên truyền về sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, về thực trạng và hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, đặc biệt là các đối tượng khó tiếp cận tại các khu giãn dân, hộ ở nhà trọ; người cao tuổi và tộc họ văn hóa…Ở tuyến xã phường, cán bộ tư pháp và dân số cũngtư vấn cho thanh niên đến đăng ký kết hôn những thông tin về giới tính khi sinh. Cùng với đó, nội dung tuyên truyền về cân bằng giới tính khi sinh còn được lồng ghép vào chương trình hoạt động thường xuyên của 28 Câu lạc bộ gia đình hạnh phúc và ngày Dân số sức khỏe sinh sản được tổ chức vào ngày 26 hàng tháng. Ngoài tuyên truyền trực tiếp các nhóm đối tượng, TT DS – KHHGĐ TP còn phối hợp với Đài Truyền thanh-truyền hình thành phố và đài các xã, phường tuyên truyền những thông tin, kiến thức về thực trạng và những hệ lụy về mất cân bằng giới tính khi sinh để mọi tầng lớp nhân dân đều nhận được thông tin, biết hậu quả của mất cân bằng giới tính và có những hành vi tích cực, không lựa chọn giới tính khi sinh dưới mọi hình thức. Nói về công tác này, ông Huỳnh Sơn – Giám đốc DS – KHHGĐ TP Hội An, cho biết: “Trung tâm tập trung mở rộng đối tượng tuyên truyền về nâng cao chất lượng dân số, trong đó chúng tôi tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, thông qua các hoạt động truyền thông, các mô hình lồng ghép truyền thông trong hội thi, tọa đàm và cũng thông qua các mô hình như tư vấn, tuyên truyền cho nam nữ thanh niên đến kết hôn tại các UBND xã phường, tuyên truyền đối với các tộc họ văn hóa, đối với các câu lạc bộ gia đình hạnh phúc, tuyên truyền chủ yếu cho người cao tuổi…để họ hiểu và giảm áp lực buộc con cháu sinh con trai nhằm giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh tại địa phương.. Cùng với biện pháp này, tới đây, chúng tôi sẽ thành phố có thêm các hoạt động khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi để trẻ em gái tạo dựng và phát huy vị thế xứng đáng trong xã hội, làm thay đổi nhận thức và hành vi để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”.
Lê Hiền