Ngày 26/5/2009, Cù Lao Chàm – Hội An được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.
14 năm qua, các giá trị đa dạng sinh học của Khu sinh quyển tiếp tục được phát huy. Đây là một trong những Khu sinh quyển được UNESCO đánh giá cao về mặt phát triển kinh tế xanh, hạn chế carbon và rác thải, bảo tồn được đa dạng sinh học và hỗ trợ cộng đồng phát triển kinh tế bền vững.
Theo đánh giá của Ủy ban chương trình Con người và sinh quyển Việt Nam, nhiều năm qua, Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An là “một minh chứng rõ nét về sự hòa quyện giữa con người với thiên nhiên”.
Với diện tích hơn 33.000 ha, Khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm – Hội An hiện diện đầy đủ các kiểu hệ sinh thái đặc trưng của vùng cửa sông, ven biển và hải đảo. Các giá trị về dịch vụ sinh thái cùng với di sản văn hóa thế giới – Khu phố cổ Hội An đã mang lại cho Khu sinh quyển nhiều tiềm lực to lớn. Đây là khu vực hệ sinh thái giúp thúc đẩy các giải pháp điều hòa việc bảo tồn sự đa dạng sinh học với việc phát triển bền vững khu vực có giá trị nổi bật, được quốc tế công nhận.
Đến nay, tài nguyên thiên nhiên của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An được bảo tồn, việc quản lý tài nguyên thiên nhiên gắn với phát triển bền vững sinh kế cộng đồng theo mô hình đồng quản lý đã được áp dụng hiệu quả; các hệ sinh thái và tính đa dạng sinh học trong Khu sinh quyển được bảo tồn khá tốt, đáp ứng được 7 tiêu chí của UNESCO.
Tuy nhiên, bên cạnh thách thức từ thiên tai, biến đổi khí hậu, nguồn tài nguyên này đang chịu sức ép rất lớn từ hoạt động của con người như quá trình đô thị hóa, khai thác tài nguyên trong khi khung thể chế, pháp lý chưa hoàn chỉnh,…
Thạc sĩ Lê Ngọc Thảo – Trưởng Ban Thư ký Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An chia sẻ về mối quan tâm hàng đầu trong Khu sinh quyển hiện nay, như sau: “Sự quan tâm hàng đầu hiện nay là mối liên kết về mặt sinh thái giữa các khu vực khác nhau trong phạm vi Khu sinh quyển”.
Vào chiều 25/5 vừa qua, Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đã tổ chức buổi đối thoại “Vai trò của các bên liên quan trong nâng cao tính thích ứng và chống chịu trước biến động trong khu sinh quyển”. Đại diện các chủ thể sinh sống, làm việc trong Khu sinh quyển thế đã đưa ra nhiều ý kiến nhận diện thách thức, nguồn gốc của vấn đề cũng như hiến kế giải pháp thích ứng để hệ sinh thái khu sinh quyển này tiếp tục được bảo tồn và phát triển bền vững.
Nhiều vấn đề được chia thành từng nhóm như sinh vật, môi trường, biến đổi khí hậu, chính sách,.. đã được các bên trao đổi, chuyển tải đến cơ quan quản lý để tổ chức đối thoại, tiếp thu, tìm giải pháp cải thiện, tháo gỡ trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An – Trưởng Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An, cho biết, đây cũng là vấn đề mà thành phố quan tâm từ nhiều năm qua. “Vì thế, chiến lược phát triển thành phố Hội An luôn dựa trên nền tảng bảo tồn và phát huy giá trị của các 3 di sản là Khu phố cổ Hội An, Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An và Nghệ thuật hô hát Bài chòi theo nguyên tắc bảo tồn cho phát triển và phát triển để bảo tồn” – Ông Nguyễn Thế Hùng, nói.
Hiện nay, trong 9 Khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận tại Việt Nam, Khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm – Hội An là một trong những Khu dự trữ được UNESCO đánh giá cao về mặt phát triển kinh tế xanh, hạn chế carbon và rác thải, bảo tồn được đa dạng sinh học của vùng nhưng vẫn giúp cộng đồng dân cư tại chỗ phát triển kinh tế.
Ông Lê Trí Thanh – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết: “Chính quyền và người dân Quảng Nam nói chung, Hội An và Cù Lao Chàm nói riêng đã và đang có cách tiếp cận phù hợp nhằm đảm bảo bảo tồn và phát huy các giá trị sinh thái nhân văn tại đây; đảm bảo bảo tồn và phát triển một cách khoa học, bảo đảm việc đem lại lợi ích cho người dân và tiếp tục phát huy những giá trị vốn có của Khu dự trữ sinh quyển”./.
QUỐC HẢI