UBND TP. Hội An vừa tổ chức hội nghị tổng kết kết quả triển khai phương án thí điểm thu phí chất thải rắn sinh hoạt theo khối lượng phát sinh tại phường Cẩm Nam. Ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND thành phố chủ trì.
Thực hiện Công văn số 3972 ngày 21/6/2023 của UBND tỉnh Quảng Nam về giao thành phố Hội An thực hiện thí điểm quy định về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ hộ gia đình, cá nhân trên địa TP. Hội An theo quy định tại Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường”, UBND thành phố đã chủ động phối hợp với Liên minh Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN), cùng với sự hỗ trợ, tư vấn và tham gia của Trung tâm Xây dựng và Thúc đẩy phát triển bền vững (BUS) đã họp bàn và thống nhất chọn phường Cẩm Nam để triển khai hoạt động thí điểm thu phí chắt thải rắn sinh hoạt theo lượng phát sinh.
Báo cáo kết quả của phương án thí điểm, Tiến sĩ Kiều Thị Kính – Giảng viên Đại học Sư phạm Đà Nẵng, đại diện đơn vị Tư vấn (Trung tâm BUS) cho biết, qua một năm triển khai với hai giai đoạn: Giai đoạn thử nghiệm (từ tháng 04/2023 – 7/2023) và giai đoạn thí điểm (từ tháng 8/2023 – 12/2023 và từ tháng 1/2024- 5/2024). Chương trình đã triển khai rất nhiều hoạt động và đã đạt được kết quả cụ thể.
Sau khi đánh giá kết quả đạt được trong giai đoạn 1, UBND thành phố phê duyệt đề cương và dự toán kinh phí xây dựng Phương án thí điểm “Thu phí chất thải rắn theo lượng phát sinh trên địa bàn phường Cẩm Nam, thành phố Hội An”. Sau thời gian 3 tháng triển khai nhân rộng (Tháng 9 – tháng 11/2023), hầu hết các hộ dân đều tích cực hưởng ứng. 1300/1571 hộ gia đình/kinh doanh đồng ý nhận và sử dụng túi. Trong chương trình thí điểm, giai đoạn đầu tiếp cận với thu phí vệ sinh môi trường thông qua mua túi chất thải, đơn giá túi được quy đổi từ phí vệ sinh môi trường hiện nay (30.000 đồng/ tháng).
Sau khi đánh giá kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm 1, UBND phường Cẩm Nam đã thực hiện thu phí thu gom lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh thông qua hình thức bán túi đựng chất thải. Tuy nhiên, Bộ TNMT chưa có quy định và hướng dẫn cụ thể về định mức thu phí theo khối lượng hoặc thể tích chất thải rắn phát sinh, do đó giá túi đựng chất thải rắn được quy đổi từ phí thu gom chất thải rắn sinh hoạt được ban hành theo Quyết định số 22 năm 2017 của tỉnh Quảng Nam.
Quý 1 và quý 2 năm 2024, tỷ lệ hộ duy trì thực hiện phân lọa rác thải tại nguồn tại phường Cẩm Nam đạt 84,25%, tăng khoảng 18% so với quý 4 năm 2023 (66%). Tuy nhiên, tỷ lệ phân loại rác tại nguồn có xu hướng giảm trong giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 4. Đây là giai đoạn có nhiều ngày lễ nghỉ dài ngày, nên người dân có nhu cầu phát thải cao và không thực hiện phân loại rác tại nguồn.
Ngoài ra, tổ Bảo vệ môi trường cộng đồng tiếp tục duy trì việc theo dõi sự thực hành trả phí thu gom chất thải rắn sinh hoạt theo lượng phát sinh thông qua mua túi đựng chất thải và sử dụng túi đúng quy định của người dân. Tỷ lệ hộ gia đình duy trì sử dụng túi trong quý 1 và quý 2 năm 2024 là 50,71% (khoảng hơn 790 hộ), giảm 10% so với năm 2023. Trong giai đoạn này, tần suất giám sát của tổ bảo vệ môi trường cộng đồng giảm từ 4 lần/ tuần xuống 1-2 lần/ tuần. Do đó, người dân chưa duy trì được thói quen sử dụng túi sau khi phân loại để đựng rác theo đúng quy định.
Tỷ lệ các hộ dân hình thành thói quen dùng túi được cấp phát để chứa rác vẫn còn thấp, mới đạt trên 50%. Nguyên nhân chủ yếu là do hiện nay chỉ dừng ở việc vận động tuyên truyền. Ngoài ra, công tác thu gom vẫn được thực hiện khi người dân chứa rác trong các vật dụng khác.
Theo bà Huỳnh Phạm Thùy Lan – Phó Chủ tịch UBND phường Cẩm Nam, hiện người dân cần thời gian để duy trì thói quen phân loại rác và sử dụng túi đựng chất thải rắn sinh hoạt trước khi phát thải. Tỷ lệ người dân thực hành cao chỉ khi tổ Bảo vệ môi trường cộng đồng tăng cường kiểm tra, giám sát định kỳ vào ngày thu gom trong tuần.
Thành phố hiện chưa có cơ chế hỗ trợ kinh phí kiểm tra, giám sát cho Tổ bảo vệ môi trường cộng đồng, chưa đảm bảo khuyến khích các thành viên trong tổ nhiệt tình và bền vững tham gia. Việc thu phí túi hiện nay mới chỉ đang trong giai đoạn quy đổi từ 30.000 đồng/tháng sang số lượng túi có thể tích phù hợp với nhu cầu các hộ, chưa thể triển khai định giá phí túi theo thực tế sau khi tính đúng, tính đủ phí thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải.
Ông Nguyễn Thế Hùng – Phó Chủ tịch UBND thành phố cho biết, trong 6 tháng cuối năm 2024, thành phố tiếp tục duy trì hoạt động thu phí thí điểm ở phường Cẩm Nam đồng thời thực hiện nghiên cứu xây dựng đề án triển khai chương trình thu phí chất thải rắn dựa trên khối lượng hoặc thể tích phát sinh trên toàn TP. Hội An và trình UBND tỉnh phê duyệt./.
QUỐC HẢI