Hành động và ứng xử tốt với môi trường xung quanh cũng là một trong những việc làm ý nghĩa thể hiện phẩm chất nhân tình thuần hậu của người Hội An.
Dạo bước trên con đường Hoàng Văn Thụ, một tuyến đường có chiều dài khoảng chừng 200 mét trong khu phổ cổ, du khách nào cũng xuýt xoa trước vẻ đẹp hòa quện của những gian hoa leo, bung nở những chùm hoa nhỏ nhắn, với sắc vàng và sắc đỏ xen lẫn, vờn trên những mái ngói, xỏa xuống những mái hiên nhà. Nhiều du khách dừng lại vài phút, ghé vào cánh hoa hít hà, để cảm nhận thử hương thơm từ loài hoa này ra sao. Dễ thương hơn là những cặp uyên ương tranh thủ khoảnh khắc phố dành cho người đi bộ để tạo dáng, chụp hình, ghi dấu vào anbum ảnh cưới những tấm hình tuyệt sắc bên cây xanh, hoa lá trong phố cổ. Nhiều du khách trong và ngoài nước, nhất là phụ nữ cũng không bỏ lỡ cơ hội chụp hình ở tuyến phố này. Mái ngói cũ rêu phong, được phủ đầy những hoa lá, xen lẫn là những dây đèn lồng trang trí, bên dưới là những shop hàng lưu niệm đủ sắc màu, tất cả đã làm nên vẻ đẹp thanh bình, thơ mộng cho tuyến đường Hoàng Văn Thụ.
Vừa cùng mẹ tạo dáng chụp hình tại tuyến đường này, bạn gái Huỳnh Thị Phương Thảo, du khách đến từ Huế nêu cảm nhận: “Lần thứ 2 em đến với Hội An, em thấy cây xanh ở đây rất hài hòa và thoáng mát, thích lắm, cảnh đẹp nữa, em rất là vui.”
Những con đường, tuyến phố ngợp sắc xanh ở Hội An- Ảnh: Lê Hiền
Không chỉ có sự giao hòa của lịch sử, văn hóa, kiến trúc, con người và cuộc sống, phố cổ Hội An còn có nét quyết rũ khác, có thể nói rất nhỏ bé và khiêm nhường, thầm lặng, đó là những mảng xanh của phố. Những con phố nhỏ, vỉa hè, hẻm kiệt cũng nhỏ, có khi vừa đủ cho một gánh hàng rong đi qua; nhà sát nhà, phố sát phố, ấy vậy mà phố vẫn có những mảng xanh yên bình thơ thới. Tưởng như phố không có chỗ cho cây, vì không đủ rộng như các đô thị khác, thế mà cây vẫn mọc, vẫn được trồng, bền bỉ, âm thầm tạo sắc xanh cho phố. Cây trên vỉa hè, cây nép vào mặt phố, cây trồng trong sân nhà, trong không gian giếng trời, cây đan dệt kín trên bức tường, cây mọc cả trên mái ngói, phất phơ trong nắng hè, rồi rụi tàn chờ mùa sau, cây trong khuôn viên các di tích linh thiêng, cây mọc quanh các hòn non bộ nhỏ, cây treo giàn ở trước hiên cửa những ngôi nhà…. Chẳng ai liệt kê số cây xanh hiện có trong khu phố cổ, chỉ biết rằng chúng tồn tại tự nhiên như một phần không thể thiếu của phố. Ngoài những cây dừa bạc phếch tháng năm ở rìa sông Hoài, những rặng liễu buông rũ, xỏa bóng bên đường Công nữ Ngọc Hoa và khu vực gần chùa cầu, còn lại đa phần là những cây nhỏ, xinh. Có thể kể như hoa Lan, hoa Giấy, hoa Mai, Vàng Anh, Mai Dạ Thảo, hoa Bằng Lăng… Với cái nhìn tinh tế, người dân phố cổ khéo léo tận dụng những khoảng không gian nhỏ, bài trí thêm những chậu hoa rũ, nhỏ bé nhưng cũng đủ tô điểm cho những góc phố rêu phong cổ kính. Ngày ngày, người trong phố cũng không quên dành thời gian để chăm chút từng mảng xanh cho ngôi nhà, cho tuyến phố mà mình đang sống. Bà Nguyễn Thị Lan, một người dân sống trong khu phố cổ Hội An chia sẻ: “Nhà cô cũng như tất cả dân Hội An, nhất là đường Hoàng Văn Thụ, đường Nguyễn Huệ, cây xanh rất là nhiều. Bà con chăm chút rất là nhiều, tưới nước, giữ cho cây xanh tươi đẹp, cho khách du lịch tới thăm quan, phố cổ Hội An ngày càng xinh tươi.”
Cây xanh ở phố cổ tạo cảm hứng cho các họa sỹ nước ngoài- Ảnh: Lê Hiền
Những năm gần đây, qua khảo sát thực tế, các di tích trong khu phố cổ cũng có những thay đổi nhất định. Số lượng mái che bằng tôn, kẽm xuất hiện nhiều hơn so với trước, chủ yếu là do các gia chủ sửa chữa nhỏ những công trình phụ, phần nào ảnh hưởng đến nét đẹp kiến trúc từng di tích và toàn khu phố cổ. Trước thực trạng này, UBMT phường Minh An cùng các đoàn thể đã đến từng nhà vận động, đến nay đã có 81/86 hộ dân thực hiện việc tháo dỡ mái che bằng tôn kẽm, thay vào đó là những giàn hoa leo, tạo sắc xanh cho khu phố cổ. Ông Đặng Xuân Cảnh, Chủ tịch UBMTTQ phường cho rằng, việc vận động mỗi gia đình tận dụng diện tích hợp lý để trồng thêm cây xanh không chỉ có ý nghĩa đối với cảnh quan khu phố cổ mà còn thể hiện cách ứng xử đối với môi trường của người Hội An. Bởi khác với các đô thị rộng lớn, phố cổ có diện tích rất nhỏ, nếu không tinh tế, khéo léo thì chắc chắn sẽ không có những mảng xanh cho phố.
Nhiều năm nay, với chủ trương xây dựng thành phố du lịch sinh thái, Hội An đã có rất nhiều cách làm phù hợp với từng xã phường, từng vùng thành thị và nông thôn. Ngoài các chương trình bảo vệ môi trường trọng điểm, thành phố đã chủ trương giữ gìn cảnh quan sinh thái tự nhiên để hài hòa không gian du lịch. Nếu phố cổ Hội An với kiến trúc rêu phong được điểm xuyến bởi những cây xanh nhỏ bé và khiêm nhường thì vành đai bên ngoài là những ruộng đồng xanh mát, những rừng dừa tự nhiên, những con đường cây xanh và đặc biệt là những “Hàng rào xanh” đẹp mắt. Tất cả đều được tạo nên từ quỹ đạo cây xanh và đều nhằm mục đích tạo sắc xanh cho phố, tránh hệ lụy từ sự khô khan, nóng nhiệt do quá trình đô thị hóa. Điều đó hoàn toàn phù hợp với chủ trương xây dựng thành phố sinh thái, nâng cao uy tín, giá trị và chất lượng điểm đến cho đô thị cổ Hội An – một di sản văn hóa thế giới.
Lê Hiền