Bảo tồn và phát huy hiệu quả di sản văn hóa, tạo sức hút từ giá trị văn hóa khu phố cổ là khâu quan trọng nhất để Hội An luôn là điểm đến được yêu thích của du khách và đảm bảo sự phát triển bền vững của du lịch Hội An.
Phố cổ Hội An nhìn từ bờ nam sông Hoài
Trên địa bàn phường Minh An hiện có gần 860 di tích kiến trúc được xếp hạng, trong đó có hơn 160 di tích thuộc quản lý của Nhà nước, 35 di tích tập thể và hơn 660 di tích sở hữu tư nhân. Đến hôm nay hầu hết các di tích đều được bảo vệ và giữ gìn gần như nguyên trạng. Điều đó đã phản ánh công trạng lớn lao cùng những đóng góp quý giá của những chủ nhân di sản và sự hỗ trợ tích cực của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.. Nhiều năm qua người dân Minh An đã đóng góp hàng trăm tỷ đồng để cùng Nhà nước tu bổ, sửa chữa hơn 1500 lượt di tích nhà ở, đền chùa, hội quán. Bên cạnh đó, họ còn tự chằng chống, di dời di tích để vượt qua thử thách khắc nghiệt trong những mùa bão lũ, góp phần bảo tồn giữ gìn vẻ đẹp của cả quần thể kiến trúc khu phố cổ để làm hạt nhân của du lịch thành phố Hội An.
Những sản phẩm du lịch đặc trưng của Hội An như “Phố dành cho người đi bộ”, “Đêm phố cổ” hay các chương trình, sự kiện văn hóa nghệ thuật, các lễ hội… diễn ra thường xuyên đã được người dân hưởng ứng tích cực, tham gia hiệu quả. Việc bày bán kinh doanh, việc lưu thông đi lại, việc đồng hành diễn xướng của cả cộng đồng những dịp hội hè, lễ tết… là những hoạt động mà người dân đô thị cổ đã nỗ lực, kiên trì thực hiện, tạo sức thu hút du khách gần xa. Ông Trần Ánh – Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố nói: “Nhân dân trong phố cổ phải thay đổi thói quen của mình để tạo ra những sản phẩm văn hóa và du lịch mới. Ví dụ như người ta chấp nhận hy sinh một số thói quen thường ngày, không được đi xe vào những giờ không cho phép để thực hiện “Đêm phố cổ”, để thực hiện “Phố không có động cơ”. Chính nhờ vậy, người dân trong phố cổ đã tạo nên những sản phẩm du lịch rất độc đáo cho Hội An”)
Là một di sản văn hóa “bảo tàng sống” của thế giới, “vẻ đẹp không trùng lắp” của khu phố cổ không chỉ có diện mạo mà còn có linh hồn, phong thái riêng, ít nơi có được. Không chỉ người dân mà du khách thập phương còn có thể tìm gặp trong từng “mái ngói rêu phong”, “đầu hồi xô lệch” tiếng nói từ “hành trình quá khứ” với những dư vang của “ngày xưa vọng lại” hay sự đồng điệu, giao hoà trong nếp sống thị dân của một “đô thị thương cảng truyền thống Châu Á” đang thời mở cửa, hội nhập năng động, sáng tạo. Thấu cảm được hưởng lợi và những giá trị thu đạt lớn lao từ tài sản vô giá của khu phố cổ, ông Lê Minh Kim ở khối phố An Định, phường Minh An tâm sự, theo xu hướng thời đại, chúng ta tất bật hòa mình vào cuộc sống đời thường, cơm áo gạo tiền và quên đi cái vốn quý giá mà ông cha ta đã bao đời nay tôn tạo để lại. “Nhờ vào cái vốn quý giá đó, chúng ta hằng ngày sinh sống và kinh doanh trên đó, gặt hái ra nhiều tiền, hộ khá, hộ giàu ngày càng nhiều lên. Đó là di sản khu phố cổ Hội An!”, ông Kim nói.
Trò chơi Bài chòi được tổ chức thường xuyên ở phố cổ, luôn thu hút đông nhân dân và du khách tham dự
Khu phố cổ và thành phố Hội An đang là điểm đến, là trung tâm du lịch của tỉnh và khu vực trên con đường Di sản miền Trung, vừa được bầu chọn là “điểm đến văn hóa hàng đầu Châu Á năm 2019”. Vì vậy, du lịch Hội An cần chú trọng phát huy giá trị văn hóa gắn với lối sống đô thị. Phải chú trọng giữ gìn trật tự kinh doanh thương mại, mỹ quan đô thị, giao tiếp ứng xử thân thiện, an toàn, nâng niu vẻ đẹp “nhân tình thuần hậu” của người dân phố cổ, “làm vui lòng khách đến vừa lòng khách đi”… Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Tân cho rằng: “Đẩy mạnh hơn nữa công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa, nâng cao ý thức trách nhiệm, ý thức cộng đồng để cho mọi tầng lớp nhân dân, du khách, các doanh nghiệp du lịch, các cơ quan, đơn vị có liên quan cùng nhau chăm sóc, nâng niu và nâng cao hơn nữa chất lượng của phố cổ Hội An”.
Với những gì đạt được và trên cơ sở tiếp tục tăng cường công tác quản lý, bảo tồn, phát huy hiệu quả giá trị Di sản văn hóa thế giới khu phố cổ, trong thời gian tới đô thị cổ Hội An không chỉ là điểm đến hấp dẫn, là nơi tạo sức hút đầu tiên mà còn là điểm tạo ra sức lan tỏa cho sự phát triển đồng bộ các khu vực làng quê, biển đảo trên địa bàn thành phố Hội An.
Đỗ Huấn