Những ngày qua, Trung tâm Dân số-KHHGĐ thành phố Hội An đang phối hợp với các xã phường tổ chức Chiến dịch truyền thông dân số lồng ghép chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình đợt 1/2017. Bên cạnh sự quan tâm của chính quyền các cấp, sự hưởng ứng của các đối tượng, chiến dịch truyền thông dân số lồng ghép chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình tại Hội An vẫn còn những khó khăn nhất định.
Hưởng ứng tích cực…
Ngay từ đầu năm, Trung tâm Dân số kế hoạch hóa gia đình thành phố triển khai kế hoạch tổ chức chiến dịch truyền thông dân số. Các xã phường đã xây dựng kế hoạch, tổ chức họp triển khai và giao chỉ tiêu thực hiện cho các thôn, khối phố, đồng thời chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể phối hợp tuyên truyền, vận động trước, trong và sau chiến dịch, qua đó chuyển tải những thông điệp mang tính tích cực, nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về dân số, sức khỏe sinh sản cho chị em. Công tác tuyên truyền bề nổi được các địa phương đặc biệt chú trọng. Từ việc thông báo rộng rãi, liên tục trên hệ thống truyền thanh và xe lưu động về thời gian, địa điểm, đối tượng, nội dung chiến dịch và các gói dịch vụ; treo băng rôn, pano, khẩu hiệu, cấp phát tờ rơi đến tư vấn tại hộ gia đình, tư vấn trực tiếp, tư vấn nhóm nhỏ… tất cả đều được triển khai đồng loạt. Nhờ nắm bắt thông tin, nhiều chị em trong độ tuổi sinh đẻ cũng như các bạn trẻ vị thành niên, thanh niên đã đến trạm y tế xã phường để được tư vấn, thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và các biện pháp tránh thai hiện đại, an toàn. Tại đây, tùy theo đối tượng, các y, bác sỹ tư vấn về lợi ích của chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh; sức khỏe sinh sản, tác hại của việc mang thai và nạo phá thai, sức khỏe tiền hôn nhân, tình trạng mất cân bằng giới tính hoặc khám, xét nghiệm, siêu âm kiểm tra, phát hiện các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, từ đó đưa ra phác đồ điều trị. Đối với phụ nữ đã có gia đình, đang trong độ tuổi sinh đẻ chưa sử dụng biện pháp tránh thai, Ban Dân số các xã phường đã rà soát danh sách và vận động lên trạm tham gia chiến dịch, lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp. Chị Trần Diễm My, khối Sơn Phô 1, phường Cẩm Châu, TP Hội An cho hay: “Tôi được phường tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản kế hoạch hóa gia đình, khám định kỳ cho người dân ở xã phường, tôi thấy điều này rất là thiết thực và cần thiết cho chị em phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ. Vậy nên tôi đến Trạm y tế kiểm tra sức khỏe, vì tôi nghĩ rằng đây là quyền lợi của phụ nữ, nên đi khám định kỳ, có mất mát gì đâu, chỉ cần bỏ chút thời gian thôi, không đợi để đến lúc đau mới đến bệnh viện điều trị, lúc đó sẽ căng thẳng, khó khăn hơn nhiều”.
Nhiều hình thức tư vấn cho phụ nữ trong chiến dịch truyền thông- Ảnh: Minh Anh
Trong thời gian diễn ra chiến dịch, các cộng tác viên dân số là những người trực tiếp, gần gũi, bám sát đối tượng để nắm bắt tâm tư, tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của từng chị em, vận động lên trạm. Với trách nhiệm và lòng nhiệt tình, các cộng tác viên dân số đến tận nhà tư vấn, vận động, phân tích những quyền lợi khi tham gia chiến dịch. Nhiều cộng tác viên còn đến tận các điểm kinh doanh dịch vụ, buôn bán, làm công của chị em để gặp gỡ, trực tiếp vận động, thậm chí trực tiếp đưa chị em trong độ tuổi sinh đẻ đến trạm để thực hiện các biện pháp tránh thai kế hoạch hóa gia đình. Hộ chị Võ Thị Thu Hà, ở khối phố Sơn Phô 2, phường Cẩm Châu lâu nay kinh doanh hàng nội thất, gia dụng, nhà ở ngay cạnh đường Cửa Đại, dù đã nghe truyền thanh phường và xe lưu động thông báo nhưng chị chưa kịp lên trạm. Khi được các cộng tác viên dân số tới tận nhà gặp gỡ, trao đổi, vận động lên trạm, chị Hà đã dành thời gian đi thăm khám sức khỏe. “Thực ra hai ba ngày ni cũng nghe trên Đài phường tuyên truyền, thông báo cả rồi mà bận bịu công việc quá, chưa đi lên trạm được. Bây giờ mấy chị cộng tác viên đã đến tận nhà tuyên truyền như ri, tôi cũng tranh thủ ra trạm khám xem sao. Khám để biết coi có bệnh chi không, biết sớm để mà điều trị chứ để lâu ngày, có bề chi rồi tội con cái ” – Chị Hà chia sẻ.
Để thực hiện chiến dịch truyền thông dân số, một số xã phường ở Hội An đã đầu tư kinh phí, nguồn lực, cơ sở vật chất cho Trạm y tế triển khai thuận lợi, hiệu quả. Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Chủ tịch UBND phường Cẩm Châu, TP Hội An cho biết: “Đối với Cẩm Châu thì từ Đảng, chính quyền đến các đoàn thể, khối phố đều rất quan tâm đến công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em. Cẩm Châu xác định công tác dân số kế hoạch hóa giá đình là một mảng rất quan trọng, vì vậy hàng năm địa phương đều dành kinh phí để tổ chức các đợt truyền thông dân số. Ngoài ra chúng tôi còn tổ chức các chương trình trọng điểm khác để giúp cho tất cả chị em phụ nữ trên toàn phưởng được hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất”.
Các địa phương tuyên truyền lưu động- Ảnh: Minh Anh
Vẫn còn khó khăn….
Tuy nhiên, theo Trung tâm Dân số KHHGĐ thành phố, hiện tại vẫn còn một vài địa phương tổ chức chiến dịch đạt kết quả chưa cao. Thêm vào đó, những năm gần đây, ngành du lịch, dịch vụ tại Hội An ngày càng phát triển. Tỷ lệ phụ nữ trực tiếp lao động, sản xuất, kinh doanh buôn bán ngày càng tăng. Điều đó là tích cực nhưng cũng vì thế, nhiều chị em chưa sắp xếp thời gian để kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ và thụ hưởng các gói dịch vụ trong chiến dịch. Đó là chưa kể, nhiều phụ nữ còn hờ hững, chủ quan, e ngại, khi đau nặng mới đến các phòng khám tư nhân hay bệnh viện tuyến trên. Đặc biệt, khi đời sống kinh tế khá giả, nhiều chị không mặn mà với chiến dịch tại trạm y tế xã phường mà sẵn sàng lựa chọn các bệnh viện lớn ở thành phố khác để thực hiện các dịch vụ y tế theo yêu cầu. Chị Huỳnh Bích P, ở khối Sơn Phô 1, phường Cẩm Châu, TP Hội An nói: “Mấy bữa ni biết là đang có chiến dịch truyền thông tại Trạm Y tế phường nhưng hai chị em tôi tính rồi, ra Đà Nẵng khám cho đầy đủ máy móc thiết bị hơn. Tại vì gia đình chúng tôi có đủ điều kiện để khám ở đó. Vì vậy chúng tôi không đến Trạm khám trong đợt này”
Với quyết tâm nâng cao chất lượng dân số, những năm qua, thành phố Hội An đã chỉ đạo, hỗ trợ kinh phí, nguồn lực để đầu tư cho công tác dân số, đa dạng hóa các mô hình, hoạt động truyền thông trọng điểm tại cơ sở. Nhiều mô hình truyền thông đạt hiệu quả cao như: Mô hình xây dựng tộc họ không có người sinh con thứ 3 trở lên, mô hình Ngày Dân số sức khỏe sinh sản hàng tháng; mô hình tọa đàm, xây dựng thôn khối phố không có người sinh con thứ 3 trở lên, mô hình tư vấn cho đối tượng khó tiếp cận (các cặp vợ chồng trẻ thuê nhà trọ, lao động ở các doanh nghiệp)…
Đưa các thiết bị y tế về trạm y tế cơ sở để phụ nữ được thụ hưởng các dịch vụ CSSKSS một cách tốt nhất-
Ảnh: Minh Anh
Ngoài việc đưa các dịch vụ y tế về trạm y tế xã phường cho phụ nữ được kiểm tra, tầm soát sức khỏe sinh sản định kỳ, thành phố còn động viên tinh thần đối với đội ngũ cán bộ làm công tác dân số. Điển hình như khen thưởng các thôn, khối phố đạt 3 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên với số tiền 5 triệu đồng; đạt 5 năm 10 triệu đồng và 10 năm 20 triệu đồng. Đặc biệt, thành phố còn thưởng 30 triệu đồng cho xã, phường không có người sinh con thứ trở lên trong năm. Riêng trong chiến dịch, ngoài 9 xã phường thuộc diện đề án 52 của Quốc gia, thành phố Hội An đã mở rộng thêm đối với 4 phường nội thị nhằm tạo cơ hội cho tất cả đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ đều được thụ hưởng, sử dụng các dịch vụ thăm khám sức khỏe sinh sản. Ông Nguyễn Văn Sơn – Phó Chủ tịch UBND TP Hội An cho hay: “Dân số là một chủ trương chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta. Trong những năm qua, thành phố Hội An hết sức quan tâm đến công tác dân số, trong đó trọng điểm là chiến dịch truyền thông dân số. Ngay từ đầu năm, thành phố đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo và đã phê duyệt kế hoạch truyền thông dân số năm 2017, trong đó đã giao trách nhiệm cho tất cả các cơ quan, ban ngành liên quan và các địa phương thực hiện các mục tiêu của chương trình. Đến nay qua kiểm tra có thể nói các cơ quan đơn vị địa phương thực hiện rất là chu đáo, với những kết quả ban đầu rất là khả quan. Tuy nhiên hiện tại, công tác dân số ngày càng khó khăn dotư tưởng trọng nam khinh nữ của các gia đình vẫn còn. Do đó thông qua chiến dịch TTDS lần này, thành phố muốn làm thay đổi căn bản cái nhận thức đó, đặc biệt trong điều kiện của thành phố Hội An đang phát triển kinh tế nhanh, đời sống của người dân ngày càng nâng lên, nếu không đẩy mạnh tuyên truyền thì nhiều người có xu hướng sẽ sinh nhiều con và từ đó sẽ dẫn đến gia tăng dân số trên địa bàn thành phố.”
Như vậy, có thể thấy, dù vẫn còn những khó khăn nhất định song với sự quan tâm của chính quyền các cấp, chiến dịch truyền thông dân số lồng ghép chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình tại Hội An đang được triển khai rộng khắp, nhằm nâng cao chất lượng dân số, tạo đà phát triển kinh tế xã hội địa phương.
Lê Hiền