Bắt đầu từ tháng 4, các địa phương đã triển khai những công việc đầu tiên trong công tác tuyển quân năm 2018. Trước đó, năm 2017, công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ tiếp tục được thành phố và các xã phường quan tâm lãnh, chỉ đạo chặt chẽ. Trên cơ sở chỉ tiêu của tỉnh giao, cơ quan thường trực đã tham mưu phân bổ chỉ tiêu phù hợp với tỉ lệ dân số và điều kiện cụ thể của từng địa phương, đồng thời chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện, tuyên truyền giáo dục trong các tầng lớp nhân dân về quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự, đưa chỉ tiêu hoàn thành nhiệm vụ tuyển quân vào phong trào thi đua để đánh giá, phân loại tổ chức đảng, chính quyền, tổ chức chính trị xã hội ở các cấp. Cùng với đó, Hội đồng nghĩa vụ quân sự TP đã phân công trách nhiệm cho từng thành viên, chỉ đạo hướng dẫn xã, phường thực hiện quy trình các bước tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ đúng quy định. Công tác đăng ký, quản lý nguồn công dân trong độ tuổi NVQS được các địa phương duy trì nề nếp, nghiêm túc. Kết quả, toàn thành phố đã có 647 công dân ở tuổi 17 và có 3.793 công dân từ 18 đến 27 tuổi đăng ký nghĩa vụ quân sự. Trên cơ sở đó, các địa phương đã tổ chức tốt việc xét duyệt thực lực. Đây là công việc rất quan trọng trong “đầu vào” của công tác tuyển quân. Tại xã Cẩm Hà, ông Mai Kim Phương – Chủ tịch UBND, kiêm Chủ tịch HĐ NVQS xã cho biết: “Công tác tuyển gọi công dân nhập ngũ ở Cẩm Hà làm rất là cụ thể, công khai và dân chủ. Quan trọng nhất là các bước rà soát thực lực ở khu dân cư, ngoài việc xét tại Ban Chỉ huy quân sự, chúng tôi đưa danh sách về từng thôn. Qua đó từng thôn rà soát lại thực lực thanh niên trong độ tuổi. Nhiều thanh niên không còn trong địa bàn, nhiều thanh niên được bổ sung, đặc biệt Cẩm Hà có vùng thôn Bến Trễ nên chúng tôi làm rất là kỹ công tác này.”
Sau khi có kết quả xét duyệt thực lực, Hội đồng NVQS thành phố đã tổ chức khám sức khỏe cho 985 thanh niên. Để nâng cao chất lượng công tác tuyển quân, thành phố đã đảm bảo đầy đủ các điều kiện cần thiết và thiết bị y tế hiện đại để tổ chức khám tập trung tại một địa điểm. Qua khám tuyển đã có 233 thanh niên đạt sức khỏe. Một số địa phương đạt sức khỏe cao như Cẩm Nam, Tân Hiệp, Thanh Hà, Cẩm Thanh.
Khám tuyển nghĩa vụ quân sự- Ảnh: Lê Hiền
Tuy nhiên, theo đánh giá của Hội đồng nghĩa vụ quân sự TP và các xã phường, trong những năm gần đây, tỷ lệ thanh niên đạt sức khỏe loại 1 đang giảm dần về số lượng. Phần lớn thanh niên mắc các bệnh về mắt, tim mạch, trĩ, huyết áp, cân nặng hoặc các bệnh về thần kinh. Là một địa phương nhiều năm liền (kể cả năm 2017) đều có thanh niên đạt sức khỏe ở tỷ lệ cao, vậy nhưng lãnh đạo phường Thanh Hà vẫn rất trăn trở trước chiều hướng giảm dần tỷ lệ thanh niên đạt sức khỏe tốt. Ông Nguyễn Kim Châu, Bí thư Đảng bộ phường băn khoăn:“Vấn đề đặt ra khiến lãnh đạo địa phương rất là quan tâm đó là sức khỏe của thanh niên chắc chắn một điều càng ngày càng giảm sút. Năm 2016, ở Thanh Hà đạt cao nhất hơn 34,5%, sang năm 2017 chỉ còn 29,3%, giảm 5%. Cả thành phố chúng ta cũng như vậy. Những năm tiếp theo tôi sợ sức khỏe của thanh niên ngày càng giảm sút. Đây là điều rất đáng lo với xã phường, kể cả thành phố chúng ta.”
Trước thực trạng chung về tình hình sức khỏe thanh niên có phần giảm sút dễ thấy sau khi khám tuyển nghĩa vụ quân sự, nhất là ở các xã phường nội thị như Minh An, Sơn Phong, Cẩm Phô, Tân An, Cẩm Châu, Chủ tịch UBND, kiêm Chủ tịch Hội đồng nghĩa vụ quân sự TP Nguyễn Văn Dũng cũng cho rằng, đã đến lúc cả hệ thống chính trị toàn thành phố cần xem lại vấn đề này. “Khi thành phố thuê thêm máy móc thiết bị đưa vào khám bệnh thì kết quả cho ta thấy rằng, thanh niên giờ rất giảm sút về sức khỏe. Vì sao lại như vậy? Làm gì để khắc phục tình trạng này? Tôi cho rằng, việc trả lời câu hỏi này không phải chỉ ở thanh niên, ở gia đình thanh niên mà phải cả hệ thống chính trị của thành phố. Chúng ta phải xem lại vấn đề này, đặt vấn đề này cho đúng tầm để có biện pháp nâng cao thể chất, sức khỏe cho thanh niên. Mỗi địa phương bây giờ phải coi đây là một nhiệm vụ thường xuyên, một nhiệm vụ chính trị trong công tác thanh niên để đề ra giải pháp thực hiện cụ thể, làm sao đó để trong mùa tuyển quân sắp đến phải tăng dần tỷ lệ thanh niên đạt chuẩn về sức khỏe.”
Năm 2017, thành phố đã tổ chức lễ giao nhận quân trang nghiêm, chu đáo, nhanh gọn, an toàn, tạo không khí sôi nổi của ngày hội tuổi trẻ lên đường bảo vệ Tổ quốc. Đã có 136 công dân lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự, đạt 100% chỉ tiêu tỉnh giao. Tuy nhiên theo phân tích chất lượng thì không có thanh niên đạt đủ tiêu chí “3 trong 1” hoặc “2 trong 1”, chưa có tân binh là đảng viên. Bên cạnh đó, theo đánh giá của Ban Chỉ huy quân sự thành phố, công tác tuyển quân vẫn còn gặp nhiều khó khăn, một số cấp ủy, chính quyền chưa bám sát các tiêu chí tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ, chưa tuyên truyền hiệu quả đến người dân. Một số ngành chuyên môn chưa phối hợp chặt chẽ trong việc đăng ký, quản lý thực lực, nhất là việc đăng ký tạm trú, tạm vắng, chuyển đi chuyển đến. Việc nắm bắt lý lịch hoàn cảnh gia đình, tiền sử bản thân thanh niên có nơi còn làm chưa chắc chắn, do chưa thực hiện tốt công tác “hai gặp bốn biết”. Và điều quan trọng là trong thời gian gần đây, nhiều gia đình vì nuông chiều, thương yêu con cái quá mức nên mong muốn con không trúng tuyển nghĩa vụ quân sự, cố tình khai man tình trạng sức khỏe, chuyển nơi cư trú hoặc viết đơn xin tạm miễn, tạm hoãn vì những lý do không chính đáng. Phân tích kỹ vấn đề này, Hội đồng nghĩa vụ thành phố cho rằng trong mùa tuyển quân sắp đến, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thành phố sẽ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự. Có như vậy mới đảm bảo tính công bằng và sự tôn nghiêm trong công tác tuyển quân, đảm bảo đủ quân số và chất lượng tân binh được giao.
Lê Hiền