Tính đến thời điểm hiện tại, diện tích đất nông nghiệp của thành phố chỉ chiếm 34% so với diện tích đất tự nhiên nhưng trên thực tế, diện tích đất sản xuất cho sản phẩm có giá trị chỉ khoảng 1050ha, chiếm 50% so với tổng diện tích đất nông nghiệp và chiếm 17% so với tổng diện tích đất tự nhiên. Trong cơ cấu kinh tế, nông nghiệp xếp vị trí sau cùng, chiếm tỷ trọng dưới 10% nhưng kinh tế nông nghiệp góp phần quan trọng ổn định đời sống một bộ phận nhân dân trong bối cảnh sản xuất – kinh doanh trên một số lĩnh vực khác gặp nhiều khó khăn.
Ở các vùng nông thôn những năm qua, cơ cấu kinh tế được chuyển dịch mạnh mẽ, lao động nông nghiệp chuyển dần sang các ngành dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp. Sản xuất nông nghiệp gắn với hoạt động du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái để tạo ra các sản phẩm phục vụ du lịch và khai thác giá trị tăng thêm của sản phẩm nông nghiệp như ẩm thực, thưởng ngoạn cảnh quan, trải nghiệm cuộc sống lao động…
Du lịch cộng đồng là hướng chuyển dịch kinh tế mới ở xã Cẩm Thanh
Với Hội An, có những sản phẩm du lịch nông nghiệp rất đặc trưng, riêng biệt mà hiếm nơi khác có được nhờ sự chuyển đổi cây trồng đúng hướng kết hợp ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến để giảm chi phí, tạo sản phẩm an toàn. Bà Nguyễn Thị Vân – Trưởng Phòng Kinh tế thành phố cho biết, hằng năm Phòng Kinh tế thành phố đã đầu tư trên 3 tỷ đồng để hỗ trợ nông dân, ngư dân ở các xã thực hiện lồng ghép các chương trình phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập,triển khai cácmô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hỗ trợsản xuấtcho nông dân, ngư dân. Và từ những mô hình sản xuất mới, chính quyền thành phố đã khuyến khích và tạo điều kiện cho người nông dân liên kết, liên doanh với các doanh nghiệp tham gia khai thác các tour – tuyến phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm sản xuất, làm nghề, khám phá cảnh quan sinh thái, đời sống văn hóa làng quê, tổ chức chợ quê, ẩm thực làng nghề… Hoa, cây cảnh Hội An không chỉ là sản phẩm phục vụ trang trí, thú chơi mỗi khi tết đến xuân về mà còn được người trồng cung cấp quanh năm để phục vụ trưng bày, sắp đặt trong các không gian sân vườn, nhà thờ, nội thất gia đình, cơ quan, công sở… Lúa ở Hội An còn mang lại giá trị là tạo cảnh quan, làm “xanh hóa”, “đồng ruộng hóa” cho du khách trải nghiệm đời sống người nông dân. Rau Trà Quế, rau hữu cơ Cẩm Thanh, khoai lang, đậu phụng ở các vườn nhà; tôm, các loài thủy sản nước lợ nuôi trong các hồ, ao… dần dà đã trở thành những món ẩm thực được nhiều du khách ưa chuộng. Bắp nếp Cẩm Nam vốn nổi tiếng ở giá trị thực phẩm tươi được chế biến thành các món ăn độc đáo càng được nâng cao giá trị hơn và ngày càng khẳng định thương hiệu. Bà Nguyễn Thị Vân – Trưởng Phòng Kinh tế thành phố nói thêm: “Chúng ta tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp thực hiện chương trình tam nông, trong đó chú trọng nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, rồi sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đầu tư hạ tầng phục vụ cho sản xuất, đồng thời xúc tiến thương mại hàng nông sản, giúp cho nông dân tiêu thụ”.
Sản xuất rau sạch ở Trà Quế- Ảnh: Đỗ Huấn
Theo thống kê, giá trị sản xuất trên một đơn vị sản xuất nông nghiệp của thành phố ngày càng được nâng cao. Bắp nếp sản xuất 2 vụ đạt 120 – 140 triệu/ha. Rau các loại 150 – 200 triệu/ha, với sản xuất 2 vụ có cơ giới hóa, sau khi trừ chi phí sản xuất, người nông dân thu từ 500 ngàn – 600 ngàn đồng/sào/năm. Nhưng nếu gắn với phục vụ du lịch thì có thể thu từ 2,5 triệu – 3,5 triệu đồng/sào/năm tuy số này còn ít.
Định hướng của lãnh đạo thành phố trong những năm tới là: phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng nông nghiệp sạch, sinh thái, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi, mở rộng diện tích sản xuất nông nghiệp sạch gắn với cơ giới hóa, cung cấp nông sản an toàn, chất lượng, trong đó chú trọng các loại cây trồng được xem là thế mạnh như hoa, cây cảnh, rau gia vị, bắp nếp, các nông sản được sản xuất theo quy trình nông nghiệp hữu cơ, các loại cây dược liệu… Bên cạnh đó, thành phố còn tập trung thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới với các nhiệm vụ chủ yếu là đẩy mạnh huy động các nguồn lực xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển, phát triển kinh tế, nang cao thu nhập cho người dân vùng nông thôn. “Ưu tiên đầu tư cho khu vực nông thôn và hải đảo, nhất là nâng cao chất lượng và cải thiện môi trường các khu du lịch làng quê, làng nghề nhằm bù đắp cho những bất lợi về du lịch biển trong điều kiện biển lở, đồng thời tạo điều kiện tạo điều kiện cho nhân dân được tham gia đầu tư và hưởng lợi từ du lịch. Theo đó, việc HĐND thành phố thông qua các đề án về đầu tư phát triển xã Cẩm Kim và xã đảo Tân Hiệp cũng chính là cụ thể hóa tư tưởng chỉ đạo của BCH Đảng bộ thành phố trong thời gian đến”, ông Kiều Cư – Bí thư Thành ủy nói.
Thực tế, hiện nay sản xuất nông nghiệp đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Tỷ lệ lao động nông nghiệp ngày càng giảm (bình quân 1%/năm), tuổi lao động ngày càng cao, diện tích đất sản xuất ngày càng thu hẹp do tác động của quá trình đô thị hóa, tình trạng bỏ ruộng không sản xuất ngày càng nhiều. Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở vùng nông thôn. nâng cao giá trị tăng thêm, cải thiện thu nhập cho người dân để duy trì và phát triển sản xuất, đồng thời tạo cảnh quan, môi trường an toàn thuận lợi cho phát triển du lịch sinh thái – văn hóa là yêu cầu cấp thiết.
Đỗ Huấn