Với tốc độ xây dựng, sửa chữa cải tạo khá nhanh của đô thị, thời gian gần đây, tình trạng đổ xà bần bừa bãi đã và đang diễn ra tại các xã phường ở Hội An.
Treo thưởng phát hiện hành vi đổ xà bần…
Sau nhiều đêm theo dõi, mới đây, các cán bộ UBND phường Thành Hà đã bắt tại chỗ một trường hợp đổ xà bần ra khu vực công cộng. Đó là anh Nguyễn Tấn Nhật, hiện ở tại tổ 33, khối Thanh Chiếm, phường Thanh Hà. Trên tinh thần kiên quyết xử lý, UBND phường đã tham mưu UBND thành phố Hội An ra quyết định xử phạt với số tiền 17,5 triệu đồng, một mức phạt cao trong khung phạt hiện hành áp dụng đối với hành vi vi phạm.
Theo ông Nguyễn Văn Nhật, Phó Chủ tịch UBND phường, trước đó nhiều đêm, anh em đã theo dõi và được biết, thông thường, người nhận dịch vụ đổ xà bần luôn cảnh giác cao khi chọn thời gian đổ. Có người trước khi kết thúc công việc trong ngày đã chở sẵn một xe tải xà bần về, rồi ngụy trang để đánh lạc hướng. Buổi tối, họ sử dụng xe máy đi “khám thính” tình hình để biết cán bộ phường theo dõi ở điểm nào, từ đó, chọn thời gian, lén lút thực hiện hành vi đổ xà bần trong đêm để qua mắt lực lượng cán bộ phường mai phục.
Trước đây, tại phường Thanh Hà đã có nhiều khu vực bị đổ xà bần vô tội vạ, điển hình như tuyến đường Văn Tiến Dũng, giáp hông với tường rào trường THPT chuyên Lê Thánh Tông hay tuyến đường 608, các khu vực đất trống dọc các tuyến đường ở khối Trảng Sỏi… Cá biệt, trên tuyến đường giáp với trường PTTH chuyên Lê Thánh Tông có những đống xà bần cao gần cả mét, địa phương đã nhiều lần phải ra quân san phẳng xuống vệ đường nhưng rồi vẫn xảy ra tình trạng lén lút đổ xà bần.
Dù để biển cấm đổ xà bần nhưng người dân vẫn lén lút đổ- Ảnh: Lê Hiền
Đáng nói hơn là ngoài xà bần, các đối tượng còn đổ kèm cả một số loại rác, phế thải có kích thước lớn, khó khuân vác, thu gom như ghế salon, nệm cũ, gương kính vỡ, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. UBND phường đã phải đặt biển “khu vực cấm đổ xà bần, rác thải” tại nhiều nơi nhưng nhiều người vẫn lén lút đổ. Trước tình trạng này, ngoài bố trí cán bộ mai phục, UBND phường Thanh Hà đã triển khai cho các khối phố, tổ dân cư thường xuyên theo dõi, phát hiện, đồng thời “treo thưởng” để người dân tích cực phát hiện, thông tin nhanh cho phường kịp thời bắt, ngăn chặn, xử phạt đối tượng.
Ngoài trường hợp vừa phát hiện mới đây, trước đó, phường cũng đã phát hiện, xử lý nghiêm 4 trường hợp khác. Ông Nguyễn Văn Nhật, Phó Chủ tịch UBND phường Thanh Hà cho biết: “Trong thời gian gần đây, tình hình xây dựng, cải tạo nhà cửa trên địa bàn thành phố rất là nhiều. Thành Hà thì còn nhiều khoảng đất trống nên họ cứ đổ trộm. Chính vì vậy ngoài việc tăng cường chỉ đạo Đội Văn minh đô thị tích cực theo dõi, tại các cuộc họp các khu dân cư mỗi quý một lần, phường đều phát động trong nhân dân, nếu hộ dân nào phát hiện xe đổ trộm xà bần báo cho phường bắt ngay lập tức thì phường sẽ “thưởng” toàn bộ số tiền xử lý vi phạm hành chính đối với người vi phạm cho người dân “có công” phát hiện hành vi đổ trộm xà bần. Trong số 4 vụ bắt đươc cuối năm 2016 đã có 2 vụ do người dân phát hiện và phường đã thưởng toàn bộ số tiền phạt đúng như “treo thưởng”.
Vẫn khó phục bắt tận tay…
Trong khi đó, tại xã Cẩm Hà, thời gian qua cũng xảy ra tình trạng tương tự. Người đổ xà bần thường chọn nơi vắng vẻ, ít người qua lại, xa khu dân cư để thực hiện hành vi. UBND xã cũng đã phân công cán bộ theo dõi và triển khai cho các thôn cùng thực hiện. Tuy nhiên việc theo dõi, phát hiện rất khó bởi người đổ thường sử dụng xe nhỏ (xe bò), sáng sớm chạy ra các tuyến đường giao thông nông thôn. Đổ xong họ đi theo đường vòng (không quay trở lại tuyến đường ban đầu) nên cán bộ thôn rất khó bắt giữ. Trên tuyến đường dẫn ra cánh đồng thôn Cửa Suối, khu vực ngã ba gần hồ sen, không gian cảnh quan đồng lúa xanh tốt, thường ngày có nhiều du khách đi xe đạp thăm quan phong cảnh nông thôn, vậy mà nhiều người đã đổ lén một đống xà bần to ngay tại đây, gây nhếch nhác, mất cảnh quan. Ông Mai Ngọc Thành, trưởng thôn Cửa Suối, xã Cẩm Hà cho biết:“Thực tế mà nói, chủ trương thì xã đã họp rồi, có mời bí thư, trưởng thôn, trưởng ban công tác mặt trận họp giao trách nhiệm tuần tra canh gác chủ yếu là ban đêm phục bắt. Thế nhưng từ khi triển khai đến nay chúng tôi chưa bắt được vụ nào vì họ đổ toàn vào cái giờ nửa đêm gần sáng. Lúc đi thì họ xuất phát từ nhà nhưng lúc đổ xong họ lại đi vòng đường ngoài đó, không quay trở lại đường cũ, anh em mình trong này sao mà bắt được”.
Xà bần đổ nhê nha ở các tuyến đường chưa có người ở- Ảnh: Lê Hiền
Hiện nay, không riêng gì Cẩm Hà và Thanh Hà, ở hấu hết các địa phương trên địa bàn thành phố đều có người đổ trộm xà bần tại các khu vực công cộng. Ngoài các khu đất trống, các tuyến đường bê tông, thậm chí đường lớn, nhiều người còn đổ xuống ven bờ sông, đồng ruộng, ao đầm. Các địa phương đã phục bắt nhưng công việc này rất khó thực hiện.
Tại các cuộc họp giao ban an ninh trật tự, đô thị môi trường gần đây, lãnh đạo thành phố Hội An đã kiên quyết chỉ đạo các địa phương phải nghiêm túc theo dõi, phát hiện và xử lý các đối tượng, đồng thời giao trách nhiệm cho các ngành hữu quan phối hợp với các xã phường khảo sát, lựa chọn địa điểm để thành phố hình thành một bãi đổ xà bần tập trung. Tuy nhiên, các xã phường đều e ngại, không muốn địa phương mình được “lựa chọn” thành địa điểm có bãi đổ xà bần, bởi thực tế, người đổ xà bần thường xen lẫn nhiều loại rác thải khó phân hủy, có kích thước lớn như nệm, chiếu, mùng mền, gương vỡ, ti vi cũ… Vì vậy, vô hình chung bãi đổ xà bần càng trở nên khó quản lý, kiểm soát, xử lý về sau, thậm chí có địa phương lo rằng hình thành bãi đổ xà bần tại địa bàn, nhiều khả năng lại trở thành một bãi rác “cứng”. Trước tâm lý chung của lãnh đạo các xã phường, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An Nguyễn Văn Sơn nói: “Chúng tôi đã đề nghị Phòng Quản lý đô thị thành phố phối hợp với Công ty CP công trình công cộng Hội An tìm ngay một cái bãi. Cái này trực tiếp Bí thư thành ủy Hội An đã chỉ đạo rồi, phải tìm ngay địa điểm để hình thành một bãi đổ xà bần tập trung cho toàn thành phố. Rồi phương án như thế nào đó có thể tính toán, giao cho Công ty CP công trình công cộng Hội An quản lý cái bãi đó, có thu phí theo phương án đã lập. Phải quản cho được cái này, không thể để nhân dân mạnh ai nấy thuê mấy ông xe tải đi đổ lung tung hết. Riêng tại xã Cẩm Hà phải triển khai ngay việc cắm rào chắn trên đường bê tông dẫn ra cánh đồng thôn Cửa Suối (đường Lê Hồng Phong nối dài), hiện nay là trọng điểm đồ xà bần ở đó, phải làm rào ngay.”
Như vậy, có thể thấy, với tốc độ xây dựng, sửa chữa hiện nay, thành phố Hội An đã và đang phải tính đến một địa điểm tập trung để giải quyết vấn nạn xà bần, đáp ứng nhu cầu đổ xà bần cho người dân. Tuy nhiên, trong thời gian khảo sát, xác lập vị trí, các xã phường cũng cần kiểm soát chặt chẽ hoạt động đổ xà bần, tránh gây mất mỹ quan đô thị và tốn kém chi phí khắc phục hiện trạng cảnh quan môi trường về sau.
Lê Hiền